التهاب مثانه، نیز به عنوان سیستیت شناخته میشود، معمولاً در اثر عفونتهای دستگاه ادراری ایجاد میگردد. این وضعیت منجر به ایجاد احساس ناراحتی و سوزش در ناحیه لگن و هنگام دفع ادرار در فرد مبتلا میشود. درمان این عارضه معمولاً با استفاده از آنتیبیوتیکها صورت میپذیرد تا عفونت کنترل و بهبود یابد.
التهاب سیستیت یک اصطلاح پزشکی برای التهاب مثانه است. این التهاب اغلب ناشی از عفونت باکتریایی است و به عنوان عفونت مجاری ادراری شناخته می شود. عفونت مثانه می تواند دردناک و آزار دهنده باشد و اگر به کلیه ها گسترش یابد می تواند یک مشکل سلامتی جدی محسوب شود. عوامل خطر ابتلا به عفونت مثانه در زنان شامل رابطه جنسی, دوران بارداری, استفاده از دستگاه کاتتر و سابقه عفونت مثانه می باشد. برای تشخیص عفونت مثانه, پزشک معاینات فیزیکی, آزمایش ادرار و در صورت لزوم آزمایش کشت ادرار را انجام می دهد. درمان عفونت مثانه معمولا با آنتی بیوتیک ها صورت می گیرد و در صورت تکرار عفونت, پزشک ممکن است درمان های دیگری را پیشنهاد دهد.
التهاب مثانه نیز ممکن است در یک بیماری دیگری رخ دهد. درمان معمول برای سیستیت باکتریایی آنتی بیوتیک است که چنانچه در بخش سلامت نمناک می خوانید درمان برای انواع دیگر سیستیت به علت اساسی آن بستگی دارد.
علائم التهاب مثانه و نشانه هایش اغلب شامل موارد زیر هستند:
در کودکان خردسال شب ادراری می تواند با عفونت ادراری باشد.
در صورت ابتلا به عفونت کلیه, به دنبال کمک پزشکی فوری باشید, مخصوصا اگر این علائم را داشتید:
اگر شما ادرار فوری, مکرر و یا دردناک داشتید که بیش از چند ساعت یا بیشتر طول بکشدو یا اگر خون را در ادرار خود می بینید, به پزشک مراجعه کنید. اگر در گذشته دچار عفونت ادراری بودید و علائم قبلتان را داشتید, به پزشک مراجعه کنید. هم چنین اگر یک دوره آنتی بیوتیک را تمام کردید, به پزشک مراجعه کنید.
سیستم ادرار شما شامل کلیه ها, ادرار, مثانه و مجرای پیشاب است و همه اینها نقشی در حذف ضایعات از بدن دارند. کلیه ها نقش فیلتر را دارند و غلظت مواد زیادی را تنظیم می کنند. لوله ها، ادرار را از کلیه ها به مثانه حمل می کنند, جایی که تا زمان خروج از مجرای پیشاب, ذخیره می شود.
عفونت ادراری معمولاً زمانی روی می دهد که باکتری ها از خارج بدن از طریق مجرای ادراری وارد مجاری ادراری شوند و تکثیر شوند. بیشتر موارد التهاب مثانه از نوع اشریشیا کلی (ای.کولای) هستند.
گرچه عفونت های باکتریایی شایع ترین علت التهاب مثانه هستند, اما عوامل غیرعفونی نیز ممکن است باعث التهاب مثانه شوند.
برخی مثال ها شامل این موارد هستند:
سیستیت میانبافتی:
علت این التهاب مزمن مثانه, سندرم مثانه دردناک است. بیشتر موارد در زنان تشخیص داده شده است. تشخیص و درمان آن مشکل است.
التهاب مثانه:
پرتو درمانی سطح لگن می تواند موجب تغییرات التهابی در بافت مثانه شود.
التهاب خارجی مثانه:
استفاده طولانی مدت از کاتتر می تواند شما را مستعد عفونت باکتریایی و آسیب بافتی کند که هر دو می توانند موجب التهاب شوند.
التهاب ناشی از دارو:
داروهای خاصی به ویژه داروهای شیمی درمانی و سیکلوفسفامید می توانند باعث التهاب مثانه شوند.
سیستیت با شرایط دیگر همراه است
سیستیت ممکن است گاهی به صورت یک عارضه دیگر اختلالات مانند دیابت, سنگ های کلیوی, پروستات بزرگ یا آسیب های نخاعی رخ دهد.
برخی از افراد ریسک بیشتری برای عفونت های مثانه یا عفونت های ادراری مکرر را دارند. زنان یکی از این گروه ها هستند. یک دلیل مهم آناتومی بدنشان است.
استفاده از انواع خاصی از کنترل بارداری:
زنانی که از دیافراگم استفاده می کنند, خطر عفونت ادراری را افزایش می دهند.
یائسگی:
تغییر سطوح هورمون در زنان یائسه اغلب با عفونت ادراری مرتبط هستند.
بارداری:
تغییرات هورمونی در دوران بارداری ممکن است خطر عفونت مثانه را افزایش دهد.
تداخل با جریان ادرار:
این می تواند در شرایطی مانند سنگ در مثانه یا در مردان با پروستات بزرگ, رخ دهد.
تغییر در سیستم ایمنی:
این می تواند با شرایط خاصی مانند دیابت, عفونت hiv و درمان سرطان روی دهد. سیستم ایمنی افسرده, خطر عفونت باکتریایی و در برخی موارد عفونت های مثانه را افزایش می دهد.
استفاده طولانی مدت از کاتتر مثانه:
این لوله ها ممکن است در افراد مبتلا به بیماری های مزمن و یا در بزرگسالان مورد نیاز باشد. استفاده طولانی مدت باعث افزایش آسیب پذیری در برابر عفونت های باکتریایی و همچنین آسیب بافت مثانه می شود.
وقتی درمان فوری و صحیح صورت گیرد, عفونت مثانه به ندرت پیش می آید. اما بدون درمان, می تواند این عارضه جدی تر شود.
عوارضش می تواند شامل موارد زیر باشد:
خون در ادرار:
در التهاب مثانه ممکن است در ادرار شما خون وجود داشته باشد که تنها با میکروسکوپ مشاهده می شود (هماچوری میکروسکوپی) و معمولاً با درمان حل می شود.
عفونت کلیه:
عفونت مثانه غیر عمل آوری شده می تواند منجر به عفونت کلیه نیز شود. کودکان و بزرگسالان جوان در معرض خطر آسیب کلیوی ناشی از عفونت های مثانه هستند, زیرا علائم آن ها اغلب نادیده یا اشتباه گرفته می شوند.
آب کرنبری و یا قرص های حاوی پروانتوسیانیدین برای کاهش خطر عفونت های مکرر مثانه برای برخی از زنان توصیه می شود. با این حال این قضیه 100% به اثبات نرسیده است.
پزشکان برخی اوقات موارد زیر را برای پیش گیری عفونت های مکرر مثانه توصیه می کنند:
ادرار مکرر:
هر زمان که ادرار داشتید, از دستشویی استفاده نکنید.
زود مثانه خود را خالی کنید.
نوشیدن یک لیوان آب برای کمک به بیرون راندن باکتری ها لازم است.
مقدار زیادی مایعات به ویژه آب بنوشید:
نوشیدن زیاد مایعات به ویژه در صورتی که شیمی درمانی و یا پرتودرمانی انجام می دهید، خیلی مهم است.
اگر علائم التهاب مثانه را دارید, هر چه زودتر با پزشک خود صحبت کنید. پزشکتان علاوه بر بحث در مورد علائم و نشانه ها و سوابق پزشکی شما, می تواند تست های خاصی را تجویز کند، مانند:
آنالیز ادرار:
برای تعیین اینکه آیا باکتری, خون و یا عفونت در ادرار شما وجود دارد یا خیر, نمونه ادرار تجویز می شود.
سیستوسکوپی:
در طول این تست, پزشک یک لوله باریک نورانی، همراه با دوربین را در مثانه قرار می دهد تا مجاری ادراری شما را برای علائم بیماری مشاهده کند.
تصویربرداری:
آزمایش تصویر برداری معمولاً مورد نیاز نیست, اما در برخی موارد - به خصوص وقتی که هیچ مدرکی دال بر عفونت وجود ندارد - می تواند مفید باشد. چنانچه در بخش سلامت نمناک می خوانید برای مثال, اشعه x یا سونوگرافی ممکن است به پزشک شما کمک کند.
آنتی بیوتیک اولین خط درمانی برای التهاب مثانه است که توسط باکتری ها ایجاد می شود. اینکه از کدام داروها و چقدر باید استفاده کنید، به سلامت کلی شما و باکتری های یافت شده در ادرارتان بستگی دارد.
اولین عفونت:
علائم اغلب در طول روز به طور قابل توجهی بهبود می یابند. با این حال, بسته به شدت عفونت, برای سه روز تا یک هفته نیاز دارید.
تکرار عفونت:
اگر عفونت ادراری مکرر دارید, پزشک ممکن است درمان آنتی بیوتیکی طولانی تر را توصیه کرده یا شما را به پزشک دیگری ارجاع دهد.
عفونت بیمارستانی:
عفونت های مثانه در بیمارستان می تواند چالشی برای درمان باشد، زیرا باکتری های یافت شده در بیمارستان ها اغلب نسبت به انواع متداول آنتی بیوتیک ها برای درمان عفونت های مثانه در جامعه مقاوم هستند.
در التهاب میان بافتی مثانه, علت التهاب نامشخص است, بنابراین هیچ درمانی وجود ندارد که بهتر عمل کند. روش های درمانی برای تسکین علائم و نشانه های التهاب مجاری بینابینی، عبارتند از:
اگر نسبت به مواد شیمیایی ویژه ای که در محصولاتی چون محصولات حمامی و یا اسپرم کش ها وجود دارد حساس هستید، از این محصول تا جای ممکن اجتناب کنید تا به کاهش علائم و جلوگیری از حوادث بیشتر کمک کنید.
سیستیت می تواند دردآور باشد، اما می توانید برای رفع ناراحتی خود قدم هایی بردارید: