دنیای سلامتی

بررسی اثرات افسردگی پس از زایمان همسر بر مردان

افسردگی پس از زایمان یک مسئله شایع و طبیعی است که بسیاری از زنان را تحت تأثیر قرار می دهد. با این حال، جالب است بدانیم که این حالت تنها به زنان اختصاص ندارد و مردان نیز پس از تولد فرزندشان ممکن است دچار نوعی افسردگی و سرگشتگی شوند. تغییرات هورمونی، استرس و مسئولیت های جدید والدینی می تواند بر روی سلامت روانی هر دو والد اثر بگذارد و آنها را دچار نوعی سردرگمی و اضطراب کند. درک این موضوع و حمایت از والدین، خصوصاً در دوران گذار به زندگی جدید، می تواند به بهبود این وضعیت و سازگاری بهتر کمک کند.

افسردگی مردان پس از تولد فرزندشان

مردانی که پس از زایمان همسر و ورود او به خانه همراه با نوزاد کوچکشان دچار افسردگی می شوند، رفتارشان با قبل متفاوت است. افسردگی بعد از تولد فرزند در مردان به همان اندازه که در زنان متداول است، وجود دارد. پژوهشگران دانشگاه ملی استرالیا که تحقیقات مفصلی در این زمینه انجام داده اند، نشان می دهند که سلامت روحی و روانی مردان در آستانه تولد کودک در معرض خطر قرار می گیرد و پدران نیز به اضطراب و نگرانی مبتلا می شوند. این مطالعه بررسی 43 مطالعه تحقیقی جداگانه در نقاط مختلف نشان داده است که اضطراب قبل و بعد از تولد کودک در مردان بسیار رایج است، به طوری که از هر 10 پدر، یکی به آن مبتلا می شود.

با این حال نتایج مطالعات گوناگون با یکدیگر متفاوت بوده و کماکان دلایل اضطراب و نگرانی در آستانه به دنیا آمدن نوزاد جدید به روشنی مشخص نیست. پژوهشگران در نتایج برخی از این تحقیقات اشاره کرده اند علائم اضطراب و افسردگی در 20 درصد والدینی که به تازگی کودکی به زندگی آنها قدم گذارده است مشاهده می شود.

علایم افسردگی مردان

دکتر بیرشک درخصوص علائم ابتلا به افسردگی پس از تولد کودک برای پدران، کلیات آن را شبیه به تمام افسردگی های رایج بیان می کند و می گوید:بی حوصلگی نسبت به انجام کارهای روزمره، کمبود انرژی روحی، افزایش ضربان قلب، تعرق شدید و کاهش علایق که می تواند بر مقدار خواب، اشتها و بر ارتباط با دیگران نیز اثر بگذارد، از مهم ترین علائم افسردگی پدرانه است. این روان شناس تاکید می کند:البته کاهش اشتها از عوارضی است که باید جدی گرفته شده و نباید طولانی شود در غیر این صورت باید به فکر اقدامات درمانی بود. همین طور در این گونه موارد ممکن است آستانه عصبی و تحریک پذیری افراد نسبت به وقایع چالش برانگیز روزمره پایین بیاید. علت بروز افسردگی در پدران با وجود آن که پزشکان، بروز اضطراب و افسردگی پس از زایمان را در والدین تا حدودی طبیعی می دانند، اما می گویند چنانچه این اضطراب در درازمدت ادامه داشته باشد مشکل ساز می شود و با بسیاری از فعالیت های روزانه تداخل پیدا می کند. دکتر بهروز بیرشک، دانشیار دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی ایران در با اشاره به این که در کشور ما بحث افسردگی پس از تولد کودک آنقدر که در مورد مادران شایع است، در مورد پدران شیوع ندارد، در مورد این که چگونه می توان با این این نوع افسردگی مقابله کرد، می گوید:اگر پیش از تولد کودک، آمادگی روحی و روانی در والدین برای صاحب فرزند شدن ایجاد شود و این که احساس حمایت از جانب اطرافیان و بویژه هر یک از همسران به یکدیگر منتقل شود، در این صورت بهتر خواهند توانست تولد فرزند (بخصوص فرزند اول) را به عنوان اتفاقی بزرگ در زندگی بپذیرند.

وی با اشاره به نوع خاص بروز افسردگی پس از تولد کودک در پدران می گوید:ممکن است احساس تردید برای پدر به وجود بیاید که آیا می تواند از عهده مسئولیت بزرگ کردن و تربیت کودک بر بیاد یا نه. گاهی برای پدر با مشاهده فرزند چند روزه اش ممکن است حس سرگشتگی رخ بدهد نسبت به این که برای بزرگ کردن این کودک اصلا چه باید بکند. همین طور ممکن است مدتی از تولد کودک بگذرد و پدر احساس کند اندکی از جانب همسرش کنار گذاشته شده و آن نقشی که قبلا در خانواده داشته و توجهی که به او می شد با تولد کودک جدید کمی دچار تزلزل شده است. البته در صورتی که یک شخص از نظر شخصیتی قوی باشد و به خودپنداری نیز رسیده باشد این نوع افسردگی بروز نمی کند، یا مدت بسیار کوتاهی رخ خواهد داد. این روان شناس با اشاره به تفاوت علت بروز افسردگی پس از زایمان در مردان و زنان تصریح می کند:در مورد مادران تغییرات هورمونی و بیولوژیکی عامل اصلی افسردگی پس از زایمان محسوب می شود اما در مورد پدران این مساله بیشتر به صورت جنبه های ذهنی و روان شناسی است که البته کنترل و درمان می شود. حمایت و همراهی همسر دانشیار دانشگاه علوم پزشکی ایران با اشاره به این که مدت زمان ابتلا به این نوع افسردگی ها معمولا طولانی نیست درخصوص راهکارهای مقابله با این نوع افسردگی می گوید:بهترین کار این است که دیگر اعضای خانواده آمادگی قبلی لازم پیش از تولد کودک را در زوج جوان ایجاد کنند تا آنها حس کنند حمایت خانوادگی و دوستان را پس از تولد کودک دارند و به این ترتیب نگرانی هایشان مطرح شود و راه حل برایش پیدا کنند. اگر بیماری شدت پیدا کند، در این صورت مراجعه به روان شناس یا مشاور خانواده می تواند بسیار موثر باشد. خانم ها حتما باید با یک روان شناس بالینی یا روانپزشک در این خصوص صحبت کنند. زیرا گاهی نیز ممکن است همسرشان احتیاج به مصرف دارو پیدا کنند و در این حالت حمایت و همراهی همسر به لحاظ روانی پدران را یاری خواهد کرد.