دنیای سلامتی

با انزوای نوجوانان چگونه برخورد کنیم؟

گوشه گیری و انزوا طلبی، متأسفانه، مشکلی رایج و فراگیر در میان نوجوانان به شمار می‌آید که نیازمند توجه و مداخله جدی است. این رفتارها می‌توانند در آینده مشکلات و عوارض جدی تری را به دنبال داشته باشند و بر کیفیت زندگی، روابط اجتماعی و سلامت روان نوجوانان تأثیر منفی بگذارند. بنابراین، شناسایی و درمان به موقع این مشکل از اهمیت بالایی برخوردار است تا از تشدید و ادامه آن در سنین بعدی جلوگیری شود.

زمینه‌های گوشه‌گیری نوجوانان

آیا می‌دانید که یکی از شایع‌ترین نگرانی‌های نوجوانان، ترس از حضور در جمع یا صحبت کردن در برابر گروهی از افراد است؟

گوشه‌گیری و انزوا از جمله مشکلات دوران نوجوانی هستند که اگر درمان نشوند، می‌توانند در آینده مشکلات بزرگ‌تری را برای فرد ایجاد کنند.

درمان گوشه گیری نوجوان

نوجوانی مرحله ای از زندگی است و دارای ویژگی هایی از جمله افزایش هیجان و عواطف، ترس، محبت، خشم، تغییرات جسمی، استقلال و زود رنجی است و اطرافیان، به ویژه والدین نقش موثری در کنترل این رفتار در نوجوانان دارند. گرایش به انزواطلبی در دوران نوجوانی یکی از مهم ترین ویژگی های دوره نوجوانی گرایش به انزواطلبی است، گرچه نوجوان بیشتر وقت خود را در کنار همسالان و گروه دوستان می گذراند، اما تمایل به گوشه گیری و غرق شدن در افکار و آرزوها در او وجود دارد. کم رویی و انزواطلبی از رفتارهای شایعی است که فرد را به شدت آزار می دهد و اگر درمان نشود، موجب بروز مشکلات دیگری مانند نبود اعتماد به نفس، افسردگی، اضطراب و زود رنجی می شود، همچنین نداشتن احساس توانمندی، پایین بودن عزت نفس و ناتوانی در بروز احساسات، بیان افکار و نظریات باعث جدایی فرد از فعالیت های گروهی می شود. عوامل متعددی از جمله غم و اندوه شدید و مداوم، فقر و تنگدستی، ضعف و نقص جسمانی، احساس حقارت شدید، عقب ماندگی درسی، پذیرفته نشدن در خانه و مدرسه، احساس ترس و ناامنی، نابسامانی های خانوادگی، جدایی والدین، بی پاسخ ماندن پرسش های کنجکاوانه، بی حوصلگی در برقراری ارتباط سالم با نوجوان، نبود الگوی اجتماعی مطلوب در خانه، محرومیت از محبت مادر، حضور نداشتن پدر در خانواده، اعتیاد والدین، اختلال در غدد فوق کلیوی، بیماری های طولانی مدت نوجوان، انتقال فرد به مدرسه و مکان جدید، تبعیض، انتقادها و بهانه گیری های مستمر و بی مورد برخی والدین و معلمان در بروز گوشه گیری نقش مهمی دارند.

رفع معضل گوشه گیری با روان درمانی و مشاوره فردی و گروهی بدین وسیله نوجوان می خواهد به چراهای درونی و کنجکاوی های ذهنش پاسخ دهد، در نتیجه باید عوامل زمینه ساز گوشه گیری نظیر تحقیر و احساس گناه در نوجوان از بین برود که در این زمینه، روان درمانی و مشاوره فردی و گروهی می تواند در رفع گوشه گیری موثر باشد. ناتوانی در برقراری رابطه با دوستان و معلمان، فرار از فعالیت های اجتماعی و به تعویق انداختن کارها، بی حوصلگی و احساس خستگی و نگرانی از آینده، کمک نخواستن از دیگران هنگام نیاز، سازش با وضع موجود و اعتراض نکردن به آن حتی در صورت احساس ناراحتی و نگرانی، ابراز وجود نکردن، تسلیم نشدن در برابر خواسته های دیگران، اجتناب از رقابت، درون گرایی و در خود فرو رفتن، زود گریستن، غیبت از مدرسه، نداشتن تمرکز حواس، اختلال در خواب و خوراک، نادیده و نشنیده گرفتن پرسش های اطرافیان، مطرح نکردن اشکالات درسی در کلاس و عقب ماندگی درسی در بین دانش آموزان گوشه گیر از نشانه های گوشه گیری و منزوی بودن فرد است. گردش های علمی، تشویق به سخن گفتن در حضور والدین، دوستان و بستگان و همچنین جرأت دادن به نوجوان بدین معنی که بتواند در برابر جمع سخن بگوید و در فعالیت های هنری و در نمایشنامه ها مشارکت کند، از جمله کارهایی است که مهارت های اجتماعی نوجوان را افزایش می دهد.