اختلال شیزوفرنی یا اسکیزوفرنی یک بیماری روانی پیچیده و چندوجهی است که با طیف گسترده ای از علائم و نشانه ها مشخص می شود. این اختلال غالباً فرد را دچار توهمات، هذیان و سردرگمی شدید می کند. با این حال، این بیماری با بکارگیری روش های درمانی مناسب و بدون اتکا صرف به داروها، به میزان قابل توجهی قابل کنترل و مدیریت است. درمان های روانشناختی و اجتماعی مانند روان درمانی، آموزش مهارت های زندگی و حمایت های خانوادگی می توانند نقش موثری در بهبود وضعیت بیماران مبتلا به شیزوفرنی ایفا کنند.
اختلالات مربوط به سلامت ذهن پیچیده هستند و تشخیص آن ها دشوار است. معمولاً افراد علائم چند نوع اختلال را به طور همزمان تجربه می کنند، به دلیل همین تنوعات موجود اختلالات مربوط به سلامت ذهن اغلب با یک مفهوم گسترده تر به طور کلی طبقه بندی می شوند و سپس آن را به زیر شاخه هایی تقسیم بندی می کنند. این موضوع همچنین در مورد اسکیزوفرنی یا همان شیزوفرنی نیز صدق می کند. افراد مبتلا به اسکیزوفرنی ممکن است علائم متنوعی را تجربه کنند، از جمله توهمات، هذیان ها، اختلال در تفکر و رفتار. درمان و مدیریت اسکیزوفرنی می تواند چالش برانگیز باشد، اما با استفاده از رویکردهای درمانی مناسب و حمایت اجتماعی، بسیاری از افراد مبتلا می توانند زندگی مستقل و معنادار داشته باشند.
در بخش قبلی سلامت روان در نمناک به صورت کامل توضیح دادیم و دانستید اختلالات اسکیزوفرنی با همان شیزوفرنی اختلالات مربوط به سلامت ذهنی هستند که در درک واقعیت اختلال ایجاد می کنند.
اغلب فرد را دچار توهم و سردرگمی می کند. این اختلال ها معمولاً شدید هستند و نیاز به مراقبت ذهنی برای شخص دارند تا بتوانند علائم را مدیریت کنند و به یک زندگی طبیعی تر برگردند.
اسکیزوفرنی تنها یک نوع اختلال نیست، بلکه یک مفهومی است که از آن برای طبقه بندی کردن مجموعه ای از اختلال های سلامت ذهن استفاده می شود و ممکن است طیفی یکسان را در بر بگیرد.
در واقع چند نوع مختلف از شیزوفرنی بسته به علائم شخص وجود دارد اما عموما انواع اصلی اسکیزوفرنی شامل اسکیزوفرنی پارانوئید، اسکیزوفرنی کاتاتونیک، اسکیزوفرنی هبفرنیک یا سازمان نیافته، اسکیزوفرنی رزیدوال یا باقیمانده و اسکیزوفرنی نامتمایز هستند.
اسکیزوفرنی پارانوئید یک نوع اسکیزوفرنی است که معمولاً فیلم ها و تصاویر را برای فرد بسیار اغراق آمیز می کند و از طریق رسانه تحت تاثیر قرار می گیرد و رایج ترین نوع اسکیزوفرنی می باشد و معمولاً علائم مثبت اسکیزوفرنی مانند توهم و هذیان گفتن در فرد دیده می شود.
این نوع نادر اسکیزوفرنی منحصر به فرد است و جنبش فیزیکی را درگیر می کند. کاتاتونیا می تواند اختلال مربوط به خودش را شامل شود اما افراد اغلب علائم منفی آن را همراه خواهند داشت و خیلی به شرایط پاسخ خوبی ندارند.
آن ها ممکن است در برابر محرک واکنش نشان دهند اما موقعیت های بدنی عجیب و غریب و حرکت های خاص یا حتی کارهای منحصر به فرد انجام می دهند.
اسکیزوفرنی هبفرنیک که به آن اسکیزوفرنی سازمان نیافته هم گفته می شود زیرا این افراد معمولاً رفتار و کلام سازمان نیافته دارند. آن ها معمولاً از پاسخ های احساسی نامناسب استفاده می کنند و یا در این مورد دچار کمبود هستند.
اسکیزوفرنی باقی مانده زمانی است که افراد سابقه تجربه علائم مثبت اسکیزوفرنی را دارند اما هم اکنون فقط علائم منفی را از خودشان نشان می دهند. ممکن است نشانه هایی مانند کم توجهی یا بعضی از فرایندهای ذهنی یا مشکلات عاطفی باشد.
اسکیزوفرنی بدون تمایز یک نوع طبقه بندی است و به افرادی اختصاص داده می شود که هیچ کدام از طبقه بندی های اسکیزوفرنی بالا را شامل نمی شود. این افراد معمولاً هم علائم مثبت و هم علائم منفی را با هم دارند.
**این اختلال ات ممکن است طیف وسیعی را شامل شود و هرچه سریع تر باید تحت درمان قرار بگیرند. درمان اسکیزوفرنی بر اساس نوع اسکیزوفرنی متفاوت است. معمولاً درمان این نوع اسکیزوفرنی ترکیبی از داروها و روان درمانی است.
چنانچه در این بخش از نمناک میخوانید راهکارهای کلیدی برای کمک کردن به فرد مبتلا به اسکیزوفرنی برای کنترل شیزوفرنی در او شامل:
سطح بالای استرس می تواند عاملی برای تحریک اسکیزونفرنی باشد و تولید هورمون کورتیزول را افزایش دهد روابط اجتماعی داشتن به اندازه کافی می تواند سطح استرس را بکاهد پس سعی کنید یک برنامه منظم مانند یوگا، تنفس عمیق یا مدیتیشن داشته باشید.
دوستان و اعضای خانواده نقش بسیار مهمی در کمک کردن به این افراد دارند و حتماً باید علائم را تحت کنترل بگیرند و به طور منظم باید ارتباط چهره به چهره داشته باشند که موثرترین راه برای آرام کردن سیستم عصبی و از بین بردن استرس است. سعی کنید که تعامل خود را با دیگران حفظ کنید.
کار و تحصیل خود را ادامه دهید. اگر برایتان مقدور است، می توانید داوطلب شوید و وارد یک گروه حمایتی اسکیزوفرنی شوید یا در کلاس ها یا گروه هایی شرکت کنید و زمانی را در کنار دوستانتان سپری کنید. حفظ ارتباطات اجتماعی به شما کمک می کند که احساس خوبی در مورد خودتان داشته باشید.
زمانی که دارو مصرف می کنید، حتما می خواهید بیشتر از حد استاندارد یعنی 8 ساعت بخوابید. معمولا افراد مبتلا به اسکیزوفرنی با خوابیدن مشکل دارند اما انجام ورزش به طور منظم و دوری از کافئین به شما کمک می کند.
ورزش فواید جسمانی و روحی بسیار زیادی دارد و به کاهش علائم اسکیزوفرنی یا همان شیزوفرنی کمک می کند. تمرکز و انرژی شما را بالا می برد و باعث می شود که احساس آرامش بیشتری داشته باشید.
30 دقیقه فعالیت فیزیکی یا سه جلسه 10 دقیقه ای بسیار عالی خواهد بود. ورزش هایی که هم پا و هم دست شما را درگیر می کند، مانند پیاده روی، دو، شنا و ایروبیک، بسیار عالی است.
این مواد وضعیت شما را بدتر می کنند. سیگار هم می تواند اثربخشی داروهای مربوط به اسکیزوفرنی را کاهش دهد.
مراقب سطح قند خون خود باشید. اسید چرب امگا 3 از چربی ماهی، روغن ماهی و گردو می تواند به افزایش تمرکز و از بین بردن خستگی و حفظ تعادل شما کمک کند.