دنیای سلامتی

عوارض و درمان دیسمورفیک؛ اختلالی که ظاهر را نامطلوب میکند

احتمالاً شما نیز افرادی را در اطراف خود مشاهده کرده اید که در مقایسه با دیگران نسبت به نواقص ظاهری خود بسیار حساس تر عمل می کنند. این افراد ممکن است مبتلا به اختلال بدریختی بدن یا اختلال دیسمورفیک باشند. این اختلال روانی مزمن، مشخصه آن تصویر منفی و مخدوش فرد از ظاهر خود است، به طوری که فرد به شدت نگران و نسبت به نواقص ظاهری خود حساس می باشد. این افراد ممکن است به دلیل این نگرانی های مفرط، عملکرد اجتماعی و شغلی خود را نیز تحت تأثیر قرار دهند.

بیماری دیسمورفیک بدنی یک وضعیت یا اختلال ذهنی است که باعث می‌شود فرد نتواند به نقص‌های ظاهری خود فکر نکند. این نقص‌ها ممکن است بسیار جزئی باشند و حتی دیگران آن‌ها را نبینند، اما برای فرد مبتلا باعث احساس شرم، خجالت و اضطراب می‌شود. همچنین ممکن است این افراد از محافل اجتماعی دور بمانند.

بیماری دیسمورفیک بدنی؛ یک وضعیت یا اختلال ذهنی است که باعث می‌شود فرد نتواند به نقص‌های ظاهری خود فکر نکند. این نقص‌ها ممکن است بسیار جزئی باشند و حتی دیگران آن‌ها را نبینند، اما برای فرد مبتلا باعث احساس شرم، خجالت و اضطراب می‌شود. همچنین ممکن است این افراد از محافل اجتماعی دور بمانند.

وقتی که فرد به اختلال دیسمورفیک دچار باشد، بیش از حد روی ظاهر و بدنش تمرکز می‌ کند، مدام خودش را در آینه نگاه می کند و همیشه در حال مرتب کردن خودش می‌ باشد؛ او چند ساعت در روز را صرف این می کند که خود را مرتب کند و به خودش برسد تا کم‌ترین عیب و ایرادی نداشته باشد.

همچنین ممکن است به سراغ جراحی‌ های زیبایی برود تا نقص‌ هایی که به چشم خودش می اید را بپوشاند. شاید یک رضایت موقت را پیدا کند اما این اضطراب و استرس دوباره بر می‌ گردد و می‌ خواهد از طریق راه‌ های دیگر این وضعیت را جبران کند. درمان بیماری یا اختلال دیسمورفیک، انجام تراپی، شناختی درمانی و مصرف دارو است.

علائم بیماری دیسمورفیک

چنانچه در این بخش از بهداشت و سلامت نمناک خواهید خواند، علائم و نشانه های اختلال دیسمورفیک شامل موارد زیر است:

• درگیری بیش از حد فرد به خاطر از بین بردن نقص ها و ایرادات صورت؛ نقص هایی که هیچ کسی متوجه آن ها نمی شود
• باور داشتن به این که صورتش نقص بزرگی دارد یا زشت است
• باور به اینکه حتماً باید اقدامات زیبایی انجام دهد
• انجام کارهای نگران کننده و مبتلا شدن به احساساتی که غیرقابل کنترل هستند
• چک کردن مدامِ خودش داخل آیینه
• حساسیت بیش از حد نسبت به تیپ و ظاهر
• مقایسه کردن خود با دیگران
• نظر پرسیدن مداوم از دیگران در مورد ظاهر
• ایده آل گرایی بیش از حد
• انجام کار های زیبایی اما نداشتن رضایت کافی بعد از انجامِ آن
• دوری از محافل اجتماعی

دیگر نشانه فرد مبتلا به بیماری دیسمورفیک

فرد در چنین شرایطی آنقدر درگیر ظاهر می باشد و آنقدر افکار منفی در این باره دارد که نمی تواند خودش را کنترل کند. در واقع زمان و هزینه زیادی را صرف می کند که وضعیت خود را اصلاح کند اما به رضایت کافی نمی رسد و تمرکزش مدام بیشتر و بیشتر می‌ شود. بیشترین قسمتی که این افراد می‌ خواهند اصلاح کنند، شامل موارد زیر است:

• صورت
• بینی
• رنگ صورت
• چین و چروک
• آکنه
• جوش
• ظاهر مو ها مانند نازک شدن موها یا مشکلاتی مثل کچلی
• ظاهر رگ های روی صورت
• سایز سینه
• تناژ پوستی
• توده عضلانی
• سایز عضلات زیبایی
• اندام جنسی

این افراد معمولاً روی اندام خود هم خیلی حساسیت بیش از حد دارند، یعنی دوست دارند که اندام و عضلات و ماهیچه های خیلی کوچک یا خیلی بزرگی داشته باشد و این یعنی به اختلال دیسمورفیک دچار هستند.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر احساس می کنید که در مورد ظاهرتان خجالت می کشید و چندین بار به سراغ کار های زیبایی رفته اید اما هنوز هم رضایت ندارید و دیگران عقیده دارند که صورت تان هیچ مشکلی ندارد و خودتان حساس شده اید، بهتر است به یک مشاور یا روان درمان مراجعه کنید تا وضعیت تان مورد بررسی قرار بگیرد.

گاهی اوقات فرد به خاطر این اختلال که خیلی شدید شده است، ممکن است به کار هایی مثل خودکشی هم دست بزند یا مبتلا به افسردگی شود و مدام نشخوار ذهنی کند‌. اگر احساس کردید که به خاطر این قضیه دل تان می خواهد خودکشی کنید، حتما به پزشک مراجعه کنید.

علل اختلال دیسمورفیک

هنوز مشخص نیست که علت اختلال دیسمورفیک چیست اما این وضعیت هم؛ مانند دیگر وضعیت های ذهنی به خاطر ترکیبی از مشکلات مانند سابقه خانوادگی، مشکلات ذهنی و افکار منفی در فرد اتفاق می افتد.

عوامل خطر بیماری دیسمورفیک

اختلال دیسمورفیک در بدن معمولاً در اوایل سنین نوجوانی آغاز می‌ گردد و ممکن است خانم‌ ها و آقایان را درگیر کند. عوامل مختلفی هستند که این خطر را افزایش می دهند یا باعث تحریک ابتلا به این اختلال می‌ شوند که این عوامل شامل موارد زیر می باشند:

• سابقه ژنتیکی با فردی که به این اختلال دچار شده یا وسواس دارد.
• تجربه های منفی در زندگی مانند مشکلات رفتاری و شخصیتی مانند ایده آل گراییِ بیش از حد
• احساس فشار از سمت اجتماع یا انتظار بیش از حد برای زیبایی که اجتماع آن را به افراد القا می کند
• ابتلا به وضعیت های ذهنی مانند اضطراب و افسردگی

عوارض بیماری دیسمورفیک

سختی ها و مشکلات ابتلا به اختلال دیسمورفیک شامل موارد زیر است:

• افسردگی یا دیگر اختلالات روحی روانی
• افکار و رفتار مربوط به خودکشی
• اختلال اضطراب یا اختلال اضطراب اجتماعی
• اختلال وسواس
• اختلال غذا
• مصرف مواد مخدر
• رفتار های مخرب
• مشکلات جسمی
• جراحی های زیبایی که مورد رضایت نبوده اند

جلوگیری و پیشگیری از بیماری دیسمورفیک

هیچ راه مشخصی برای جلوگیری از این اختلال وجود ندارد و ممکن است این وضعیت در اوایل سنین نوجوانی رخ بدهد. اگر هر چقدر که سریع تر این وضعیت را تشخیص دهید، باید درمان را هم سریع تر شروع کنید.

تشخیص بیماری دیسمورفیک

تشخیص این وضعیت توسط پزشک انجام می‌‌ شود. پزشک او افکار شما را بررسی کند. یک روان درمان متخصص می تواند بفهمد که این وضعیت در کجا ریشه‌ دارد؛ همچنین سوابق دارویی، ژنتیکی، خانوادگی و اجتماعی شما هم بررسی می‌ شود تا مشکل تان مورد درمان قرار بگیرد.

درمان بیماری دیسمورفیک

راهکار های درمانی برای این وضعیت شامل تراپی و شناخت درمانی می‌ شود که باعث می‌ شود شما بفهمید چقدر افکار منفی دارید، چه واکنش‌ های عاطفی دارید و چگونه می توانید وضعیت را بهبود ببخشید که همه اینها تحت نظر متخصص انجام می‌ شود؛ همچنین تجویز بعضی از دارو ها برای تان کمک کننده خواهد بود. اگر شرایط خیلی وخیم باشد، نیاز به بستری هم خواهد بود.