اختلال عاطفی فصلی یکی از مشکلات روانی شایع در میان برخی افراد است که به صورت دورهای در طول سال با تغییر فصول بروز میکند. این اختلال میتواند منجر به بروز علائم افسردگی، خجالت، تغییر در اشتهای غذایی و حتی گرایش به خودکشی شود. علاوه بر این، اختلال عاطفی فصلی ممکن است زمینهساز اعتیاد در این افراد نیز باشد. بنابراین، شناسایی و درمان به موقع این اختلال روانی میتواند در پیشگیری از عوارض جدی آن بسیار مؤثر باشد.
آیا تا کنون شنیده اید که فردی دچار پاییز زدگی شده است؟ این اصطلاح بیانگر نوعی اختلال خلقی و عاطفی فصلی است که برخی افراد در طول سال به آن مبتلا می شوند. این اختلال به عنوان اختلال عاطفی فصلی شناخته می شود و در این بخش از سلامت روان در نمناک، به بررسی علل، علائم و راه های درمان آن خواهیم پرداخت. فصلی عاطفی اختلال به طور فصلی در برخی افراد رخ می دهد و می تواند بر خلق و خوی، احساسات و رفتار آنها تأثیر بگذارد. شناسایی علل، علائم و درمان های مناسب برای این اختلال می تواند به بهبود وضعیت افراد مبتلا کمک کند.
اختلال عاطفی فصلی (SAD) نوعی افسردگی است که با تغییرات در فصول مرتبط است - SAD حدود یک بار در سال شروع و پایان می یابد.اگر شما مانند بسیاری از افراد مبتلا به SAD هستید، علائم شما در پاییز شروع و تا زمستان ادامه میابد، انرژی شما کاهش میابد و احساس خجالت می کنید.
اغلب، SAD در بهار یا اوایل تابستان ایجاد افسردگی میکند.درمان SAD ممکن است شامل نور درمانی(فتوتراپی)، دارو و روان درمانی باشد. پس آن احساس سالانه که به سادگی در فصل زمستان یا دیگر فصل ها دچار میشوید را دست کم نگیرید و اقدامات لازم برای حفظ روحیه و انگیزه خود را در طول سال حفظ کنید.
در اغلب موارد علائم اختلالات عاطفی فصلی در اواخر پاییز یا اوایل زمستان ظاهر می شوند و در طول روزهای شلوغ بهار و تابستان از بین می روند. به طور معمول، افراد مبتلا به الگوی مخالف علائمی دارند که در بهار یا تابستان شروع می شوند در هر دو مورد، علائم ممکن است در طول سال خفیف یا شدید شوند.
علائم خاصSAD که در زمستان شروع میشود، گاهی اوقات به آن افسردگی زمستانی گویند:
علائم خاص برای اختلالات عاطفی فصلی تابستانی که گاهی اوقات افسردگی تابستانی نامیده می شود، عبارتند از:
در برخی از افراد مبتلا به اختلال دوقطبی، بهار و تابستان می توانند علائم شیدایی یا شکل مانیا (هیپومیا) را کم تر از خود نشان دهند و پاییز و زمستان می تواند زمان افسردگی باشد.
این طبیعی است که چند روز ناراحت و دمق باشید اما اگر به مدت چند روز این حس را دارید و نمی توانید انگیزه ای برای فعالیت هایی که به طور معمول لذت می برید پیدا کنید، به پزشک خود مراجعه کنید به خصوص اگر الگوی خواب و اشتها تغییر کرده است، یا احساس ناامیدی و خودکشی دارید.
علت خاص اختلالات عاطفی فصلی ناشناخته است ؛ برخی از عواملی که ممکن است در این بازی دخیل باشند ،عبارتند از:
ساعت بیولوژیکی شما (ریتم روزانه):
کاهش سطح نور خورشید در پاییز و زمستان ممکن است موجب ایجاد SAD در زمستان شود ، این کاهش در نور خورشید ممکن است ساعت داخلی بدن شما را مختل کند و منجر به احساس افسردگی شود.
کاهش سطح سروتونین :
سروتونین، یک ماده شیمیایی مغزی (انتقال دهنده عصبی) که بر خلق و خو اثر می گذارد، ممکن است در SAD نقش داشته باشد. کاهش نور خورشید می تواند باعث کاهش میزان سروتونین شود که باعث افسردگی می شود.
تغییر سطح ملاتونین:
تغییر در فصل می تواند تعادل سطح ملاتونین بدن، که نقش در الگوهای خواب و خلق و خوی را بازی می کند، تغییر دهد.
اختلالات عاطفی فصلی در زنان بیشتر از مردان تشخیص داده می شود. SAD بیشتر در افراد جوان اتفاق میافتد.
سابقه خانوادگی:
افراد مبتلا به SAD ممکن است به احتمال زیاد دارای بستگان خونی با مشکل SAD یا یکی دیگر از انواع افسردگی باشند.
داشتن افسردگی عمده یا اختلال دوقطبی:
علائم افسردگی ممکن است مشکل فصلی را بدتر کند اگر یکی از این شرایط را دارید.
زندگی دور از استوا:
SAD به نظر می رسد در میان افرادی که به دور از شمال یا جنوب استوا زندگی می کنند، شایع تر است و این ممکن است به دلیل کاهش نور خورشید در زمستان و روزهای طولانی در طول ماه های تابستان باشد.
علائم و نشانه های اختلالات عاطفی فصلی را به طور جدی در نظر بگیرید. همانطور که با انواع دیگر افسردگی، SAD می تواند بدتر شود و اگر درمان نشود، ایجاد مشکل میکند.
این می تواند شامل موارد زیر باشد:
درمان می تواند به پیشگیری از عوارض کمک کند، به ویژه اگر SAD تشخیص داده شود و درمان شود قبل از اینکه علائم بدتر شود.
حتی با ارزیابی دقیق، ممکن است برای پزشک یا متخصص بهداشت روان شما تشخیص اختلال عاطفی فصلی دشوار باشد، زیرا نوع دیگری از افسردگی یا سایر شرایط سلامت روانی می تواند علایم مشابهی ایجاد کند. برای کمک به تشخیص SAD، پزشک یا متخصص بهداشت روان ممکن است یک ارزیابی کامل انجام دهد که عموما شامل موارد زیر است:
آزمون فیزیکی :
پزشک شما ممکن است یک امتحان فیزیکی انجام دهد و سوالات عمیقی درباره سلامتی شما بپرسددر برخی موارد ، افسردگی ممکن است به یک مشکل فیزیکی مرتبط باشد .
تست های آزمایشگاه :
برای مثال ، پزشک شما ممکن است یک آزمایش خون کامل به نام ( CBC ) انجام دهد و یا تیروئید را تست کند تا مطمئن شود که درست کار می کند .
ارزیابی روانی:
برای چک کردن علائم افسردگی ، پزشک یا متخصص سلامت روانی شما از علائم ، افکار ، احساسات و الگوهای رفتاری شما سوال می کند . شما ممکن است یک پرسشنامه برای کمک به پاسخ به این سوالات پر کنید .
دی اس ام :
متخصص سلامت روانی شما ممکن است از معیارهای افسردگی فصلی در راهنمای آماری اختلالات ذهنی استفاده کند ( DSM - 5 ) که توسط انجمن روان پزشکی آمریکا منتشر شده است .
درمان اختلال عاطفی فصلی ممکن است شامل درمان سبک ، داروها و روان درمانی باشد .اگر اختلال دو قطبی دارید ، به پزشک خود بگویید - این مهم است که بدانید چه موقع از نور درمانی یا یک ضد افسردگی استفاده کنید . هر دوی این درمان ها می توانند به طور بالقوه یک اپیزود را تحریک کنند .
درمان اختلال عاطفی فصلی با نور درمانی:
در روش درمانی به نام phototherapy ، شما چند قدم دورتر از یک جعبه نور ویژه می نشینید تا در اولین ساعت بیدار شدن در هر روز در معرض نور روشن قرار گیرید .نور درمانی از نور محیط طبیعی تقلید می کند و به نظر می رسد که باعث تغییر در مواد شیمیایی مغز مرتبط با حالت روحی می شود .
نور درمانی یکی از اولین درمان ها برای درمان افسردگی است ، تحقیقات در مورد نور درمانی محدود است ، اما به نظر می رسد که برای اغلب افراد در تسکین بیماری SAD موثر است .
پیش از خرید یک جعبه نور ، با پزشک خود درباره بهترین گزینه صحبت کنید و با انواع ویژگی ها و گزینه ها آشنا شوید تا یک محصول با کیفیت بالا بخرید که ایمن و موثر باشد ؛همچنین از پزشک خود در مورد این که چطور و چه موقع از جعبه نور استفاده کنید ، سوال کنید .
داروهای اختلال عاطفی فصلی :
برخی افراد مبتلا به این بیماری از داروهای ضد افسردگی بهره می برند ، به خصوص اگر نشانه ها شدید باشند .نسخه منتشر شده از قرص های ضد افسردگی می تواند به جلوگیری از افسردگی افراد مبتلا کمک کند .داروهای ضد افسردگی نیز ممکن است معمولا ً برای درمان این بیماری استفاده شوند .
پزشک شما ممکن است توصیه کند که قبل از شروع علائم در هر سال مصرف داروی ضد افسردگی را شروع کنید ؛او همچنین ممکن است توصیه کند که داروهای ضد افسردگی را بعد از رفع علائم مصرف کنید .
به خاطر داشته باشید که ممکن است چندین هفته طول بکشد ،تا فواید کامل یک داروی ضد افسردگی بروز کندعلاوه بر این ، شما ممکن است چندین مدل دارو را مصرف کنید، تا بهترین را انتخاب کنید،که هم عوارض کمتری دارد و هم موثر تر است.
روان درمانی برای اختلال عاطفی فصلی :
روان درمانی نیز یک گزینه دیگر برای درمان این بیماری استنوعی از روان درمانی که به عنوان درمان رفتار شناختی نام برده می شود می تواند به شما کمک کند :
درمان اختلال عاطفی فصلی با ارتباط ذهن - بدن:
نمونه هایی از تکنیک های ذهن - بدن که برخی افراد ممکن است برای کمک به مقابله با SAD انتخاب کنند، عبارتند از:
محیط خود را روشن تر کنید :
پرده ها را باز کنید، شاخه های درختان را اصلاح کنید که نور خورشید را مسدود کرده ؛زمانی که در خانه یا در محل کار هستید، نزدیک به پنجره بنشینید .
بیرون بروید و پیاده روی طولانی داشته باشید:
ناهار را در یک پارک نزدیک بخورید و یا به سادگی روی یک نیمکت بنشینید و خورشید را لمس کنید ،حتی در روزهای سرد و ابری ، نور در فضای باز می تواند کمک کند - به خصوص اگر دو ساعت از صبح را در بیرون خانه سپری کنید .
مرتب ورزش کنید :
ورزش کردن و انواع دیگر فعالیت های فیزیکی به کاهش استرس و اضطراب کمک می کنند که هر دوی آن ها می توانند علائم این بیماری را کاهش دهند .تناسب بیشتر می تواند باعث شود که شما احساس بهتری نسبت به خود داشته باشید که می تواند حالت روحی شما را بالا ببرد .
رژیم غذایی مناسب داشته باشید:
جای شگفتی نیست که رژیم غذایی نقش حیاتی در سلامت جسمی و ذهنی ما بازی می کندبنابراین داشتن یک رژیم غذایی متعادل باید بخشی از فرآیند یافتن پاسخ " چگونگی درمان اختلال عاطفی فصلی " باشد ؟
همانطور که می دانید ، خوردن بیش از حد چربی و نوشیدن بیش از حد الکل باعث می شود که شما از اختلال عاطفی فصلی رنج ببرید ، در این بخش از سلامت نمناک چند نکته برای شما در طی دوره درمان آورده شده است :
غذاهایی را نخورید که افسردگی فصلی را تقویت می کنند :
غذاهای آماده ، گوشت فرآوری شده ، شکلات ، دسرهای شیرین ، غذاهای سرخ شده ، غلات فرآوری شده، و محصولات لبنی پرچرب معروف به علائم افسردگی بیشتری هستندبنابراین مصرف این غذاها را محدود کنید .
انواعی از غذاهایی را بخورید که برای سرکوب افسردگی کار می کننداین غذاها شامل میوه ها ، سبزیجات و ماهی می شوند .
شما باید مقدار زیادی از این غذاها را بخورید تا مواد غذایی و ویتامین که به بدن را تامین کنید .
رژیم غذایی مدیترانه ای را اعمال کنید :
این منطقه ای است که به خاطر خوردن عمدتا ً میوه ها ، سبزیجات ، ماهی ، لوبیا ، سبزی و روغن زیتون معروف است .
استفاده از این رژیم غذایی نیز مستلزم این است که مصرف الکل را محدود کنید .
جذب بیشتر اسید چرب امگا 3 و اسید فولیک :
هیچ مدرکی وجود ندارد که افزایش اسیده ای چرب امگا 3 و اسید فولیک به اندازه کافی موثر باشد تا این اختلال عاطفی فصلی را درمان کند، اما اسیده ای چرب امگا 3 و اسید فولیک نسبت به درمان این بیماری در هنگام ترکیب با سایر درمان ها تاثیر دارند .
از کربوهیدرات غافل نشوید:
کربوهیدرات های پیچیده می تواند به حفظ سطح سروتوئین (انتقال دهنده عصبی) شما کمک کند که آن را می تواند در گروه های غذایی محصولات نان، حبوبات و غلات (نظیر ماکارونی، برنج و لوبیا)، سبزیجات(نظیر سیبزمینی پخته و ذرت)، میوه ها (نظیر موز،سیب و گلابی) و محصولات لبنی (نظیر ماست و شیربرنج) یافت که با خوردن آنها کمک قابل توجهی به از بین بردن میزانی از افسردگی و اختلال عاطفی فصلی شما خواهد نمود.
عادات خواب را بهبود دهید:
بهبود عادات خواب تاثیر زیادی بر بهبود سلامت روانی شما دارد ؛ یک برنامه خواب درست کنید که مناسب شما باشد .