
شکلات تلخ به عنوان یکی از محبوبترین و خوشمزهترین خوراکیها، از فواید و خواص فراوانی برای سلامتی و زیبایی برخوردار است. این نوع شکلات که معمولاً حاوی درصد بالایی از کاکائو میباشد، غنی از آنتیاکسیدانهاست که میتوانند به مقابله با رادیکالهای آزاد در بدن کمک کنند. علاوه بر این، مصرف شکلات تلخ میتواند به بهبود خلق و خو و کاهش استرس کمک کند، زیرا حاوی ترکیبات شیمیایی است که میتوانند احساس شادی را افزایش دهند. همچنین، برخی تحقیقات نشان دادهاند که این ماده غذایی ممکن است به سلامت قلب کمک کرده و خطر بیماریهای قلبی را کاهش دهد.با این حال، باید توجه داشته باشیم که مصرف زیاد شکلات تلخ نیز میتواند عوارض جانبی خاص خود را به همراه داشته باشد. در صورتی که فرد بیش از حد مجاز از آن استفاده کند، ممکن است دچار اضافه وزن یا مشکلات گوارشی گردد. بنابراین، در حالی که لذت بردن معتدلانه از شکلات تلخ میتواند جزء یک رژیم غذایی سالم باشد، توجه دقیق به میزان مصرف آن اهمیت ویژهای دارد تا بتوانیم از خواص مثبت آن بهرهمند شویم بیآنکه عوارض منفی ناشی از مصرف زیاد آن گریبانگیرمان گردد.
شکلات تلخ دارای مزایای شگفت انگیز و متعددی است که میتواند به بهبود کیفیت زندگی افراد کمک کند. این نوع شکلات میتواند فشار خون را کاهش دهد، با استرس اکسیداتیو مبارزه کند، سلامت قلب را تقویت نماید، از بروز سرطان جلوگیری کند و سطح کلسترول را تنظیم کند. همچنین شکلات تلخ به بهبود تواناییهای شناختی کمک کرده و در نتیجه عملکرد مغز را افزایش میدهد. علاوه بر این، شکلات تلخ سرشار از آنتی اکسیدانهاست که نه تنها برای سلامت داخلی بدن مفید است بلکه نقش مهمی در مراقبت از مو و پوست ایفا میکند؛ بنابراین مصرف آن میتواند تأثیرات مثبتی بر زیبایی ظاهری داشته باشد.
شکلات تلخ (Dark chocolate)، که به نام شکلات سیاه نیز شناخته می شود، از کره کاکائو به جای کره ی شیری ساخته شده است. حاوی سطح بالایی از کاکائو است، حدود 60 تا 99 درصد. کاکائو حاوی آنتی اکسیدان های فنولی بیشتری نسبت به اکثر غذاها است و محتوای کاکائو در این شکلات ها پر از آنتی اکسیدان است. هر چه میزان کاکائو در یک شکلات بیشتر باشد، غنی تر و کمی تلختر خواهد شد. طعم خشک و نیمه شیرین این شکلات برای عدم وجود جامدات شیر در آن است در عوض حاوی وانیل و برخی از امولسیفایر های دیگر است؛ این ها مقدمه ای بود برای رسیدن به خواص و فواید شکلات تلخ که در این بخش از سلامت تغذیه نمناک خواهید خواند.
شکلات تلخ یک آنتی اکسیدان قوی است. این آنتی اکسیدان ها، رادیکال های آزاد و دیگر مولکول های خطرناک را که ممکن است خطرات بالقوه برای سلامتی را ایجاد کنند و باعث بیماری هایی مثل سرطان، پیری زودرس و بیماری های قلبی می شوند را نابود می کنند.
با داشتن 65% کاکائو غنی شده از پلی فنول در شکلات تلخ و دیگر آنتی اکسیدان ها مانند کاتچین ها و پلی فنل ها، می توانند به کاهش فشار خون و خطر بیماری های قلبی کمک کنند.مصرف این شکلات انعطاف پذیری شریان ها را حفظ می کند که از خطر حملات قلبی و سکته مغزی جلوگیری می کند. حتی مصرف کم این شکلات سلامت قلب و عروق را افزایش می دهد.
شکلات تلخ غنی از مواد معدنی مانند منیزیم و مس است؛ این مواد معدنی در تنظیم فشار خون طبیعی و سپس حفظ ضربان قلب مفید است.
این شکلات حاوی بیشترین مقدار فلاونوئیدها و پلی فنول ها، حتی بیشتر از شراب و چای است. به مبارزه با رادیکال های آزاد کمک می کند و مواد سمی زیست محیطی را از بدن انسان خارج می کند.
ترکیبات فلاونوئیدها و آنتی اکسیدانی موجود در شکلات تلخ نیز توانایی های پیشگیرانه سرطانی دارند؛ اما تحقیقات بیشتری در این زمینه ادامه دارند.
خوردن یک تکه شکلات خوشمزه احتمالا می تواند سطح استرس را کاهش دهد، با تحریک تولید اندورفین (Endorphins) که موجب احساس خوشحالی می شود، کمک می کند. علاوه بر این، شکلات های تلخ مختلف حاوی محرک هایی نظیر تئوبرومین و کافئین هستند که محرک اصلی در کاهش افسردگی هستند.
شکلات تلخ میزان کلسترول LDL (کلسترول بد) را در بدن انسان 10 تا 12 درصد کاهش می دهد. تحقیقات همچنین نشان می دهند که کاکائو، که یک عنصر کلیدی این شکلات ها است، ممکن است به افزایش کلسترول HDL (خوب) و به سرکوب LDL اکسید شده کمک کند. LDL اکسید شده می تواند به بافت های اطراف واکنش نشان دهد و احتمال حمله قلبی را افزایش دهد.
شکلات تلخ یکی از بهترین خوراکی ها برای بهبود عملکرد مغز است که مسئول تمرکز و حافظه است؛ محتوای فلاونول و محتوای پلی فنول کاکائو در پیشگیری از خطر سکته مغزی و زوال عقل در میان سالمندان و جوانان کمک می کند. استفاده از شکلات 70%، هیپرپلازی مغز را بهتر می کند، که توانایی انطباق برای آموزش و یادگیری مهارت های جدید است.
دو نوع از فلاونوئیدها موجود در شکلات عمدتا کتچین (Catechin) و اپی کاتچین (Epicatechin_gallate) هستند؛ شکلات تلخ دارای سطح زیادی از کاتچین ها است که باعث تقویت سیستم ایمنی بدن انسان می شود و احتمالا مانع از بیماری های مزمن می شود.
ترکیبات فلاونوئیدی در درمان بیماران کم خون و همچنین افرادی که عادات رژیم غذایی ضعیفی دارند، مفید است.
شکلات تلخ نشان داده است که قند خون ناشتا را در میان بیماران دیابتی کاهش می دهد. پلی فنل های کاکائو همچنین در تقویت مقاومت به انسولین کمک می کنند و به عنوان یک وازودیلاتور در میان بیماران دیابتی عمل می کنند.
سطح سروتونین در این شکلات می تواند به عنوان یک ضد افسردگی مؤثر عمل کند. شکلات تلخ حاوی سروتونین است که دارای ویژگی های تقریبا یکسان ضد افسردگی می باشد.
خوردن شکلات تلخ نه تنها بدن را آرام می کند، بلکه عروق خونی را انعطافپذیر تر نیز می کند. همچنین عملکرد سلول های اندوتلیالی که سلول های خونی را تشکیل می دهند را افزایش می دهد. همچنین خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی بی شماری را کاهش می دهد و از سکته مغزی جلوگیری می کند.
ترکیبات بیولوژیکی و فلاونول این شکلات همچنین در افزایش هیدراتاسیون پوست، به جلوگیری از آسیب خورشیدی و بهبود جریان خون به پوست کمک می کند.
با داشتن خواص ضد التهابی شگفت انگیز و افزایش جریان خون به مو، این شکلات می تواند رشد مو را تقویت کند و از عفونت پوست سر و ریزش مو جلوگیری کند.
با افزایش میزان متابولیسم بدن، شکلات تلخ کمک می کند تا سطح انرژی شما افزایش یابد و در نتیجه باعث استقامت می شود.
با بهبود دادن جریان خون بهتر به مغز، شکلات تلخ نیز در بهبود دید مؤثر است.
شکلات تیره دارای خواص ضد التهابی شگفت انگیزی است و بنابراین به کاهش التهاب در بافت های روده و قلب کمک می کند.
شکلات تلخ برای زنانی که باردار هستند مفید است، زیرا در پیشگیری از مشکلاتی مانند پره اکلامپسی (Pre-eclampsia) کمک می کند، فشار روی عضلات را کاهش می دهد و به شما احساس آرامش می دهد و باعث افزایش ایمنی کلی بدن می شود.
حضور تئوباریم در شکلات تلخ، آن را به یک درمان مؤثر برای درمان سرفه و جلوگیری از علائم آسم تبدیل کرده است. بر خلاف سایر داروهای سرفه، تئوبرومین باعث خواب آلودگی نمی شود.
شکلات تلخ نیز در درمان علائم آسم و سایر مسائل تنفسی به علت داشتن تئوباریم و متیلکسانتین مفید است.
شکلات تلخ با کاهش جذب چربی در بدن، می تواند در درمان علائم چاقی کمک کند و در نتیجه باعث کاهش وزن می شود. همچنین، خوردن یک تکه کوچک از این شکلات ممکن است به شما کمک کند که گرسنگی خود را از دست بدهید و به شما اجازه می دهد که رژیم کاهش وزن خود را حفظ کنید.
اگر چه شکلات تلخ دارای مزایای سلامتی شگفت انگیزی است، اما مصرف بیش از حد از هر چیزی می تواند به داشتن عوارض جانبی منجر شود، حتی اگر آن یک خوراکی معجزه آسا باشد. برخی از عوارض جانبی عمده این شکلات عبارتند از:
شکلات تلخ، کافئین بیشتری نسبت به سایر شکلات ها دارد. مصرف آن در مقادیر زیاد ممکن است موجب اضطراب، اسهال، عصبانیت و کم آبی شود.
میزان کاکائوی بالا در این شکلات می تواند باعث بیماری های مختلفی، مانند:بیماری پوست، یبوست و سردرد میگرن شود؛ همچنین می تواند باعث تهوع و گاز شود.
مصرف زیاد این شکلات در زنان باردار به شدت ممنوع است، زیرا ممکن است باعث تحریک زایمان زودرس، سقط جنین و وزن کم هنگام تولد شود.