دنیای سلامتی

بررسی انواع آسیب های روانی و تأثیر آن ها بر زندگی و روابط افراد

تروما واکنش یا پاسخی است که بدن به موقعیت‌های آزاردهنده و استرس‌زای شدید می‌دهد. به عبارت دیگر، رویدادهایی که از نظر روانی فرد را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهند، می‌توانند منجر به عکس‌العمل‌های جسمی، ذهنی و رفتاری ناشی از شوک شوند. نکته مهم در مورد این تجربیات آسیب‌زا، ماهیت شخصی و منحصر به فرد آن‌ها است. هر فرد ممکن است به گونه‌ای متفاوت به چنین رویدادهای دشواری واکنش نشان دهد، بسته به عوامل مختلفی چون سابقه زندگی، شخصیت و سبک مقابله‌ای آن‌ها. درک این تفاوت‌ها در واکنش‌ها و تجربیات آسیب‌زا، اهمیت حیاتی در ارزیابی و درمان صحیح این پدیده دارد.

چرا تروما مهم است و نیاز به درمان دارد

تروما یک نوع واکنش عاطفی شدید به رویدادهای ناگوار است که باعث ایجاد ناراحتی و استرس زیاد در فرد می‌شود. جنگ، بلایای طبیعی و آسیب‌های جسمی و روانی از مهم‌ترین عوامل ایجاد تروما در مردم سراسر جهان هستند. تروما می‌تواند طیف گسترده‌ای از علائم جسمی و روحی را در بدن ایجاد کند و برای کنترل و درمان آن به راهنمایی و مراقبت تخصصی پزشک نیاز است. برای درمان اثرات تروما، پزشکان ابتدا به دنبال شناسایی و رفع علل اصلی تروما هستند.

به طور کلی علائم تروما به دو دسته علائم روانی و جسمی تبدیل می‌شوند:

• علائم روانی تروما شامل تحریک‌پذیری، اختلال در تمرکز، ناامیدی، خشم، ترس، انکار، اضطراب، افسردگی، گیجی، غمگینی و...
• علائم جسمی تروما شامل سردرد، خستگی، علائم گوارشی، تعریق و تپش قلب است

انواع تروما

یک فرد آسیب‌دیده می‌تواند طیف وسیعی از احساسات را بلافاصله بعد از رویداد یا در یک دوره بلند مدت پس از آن تجربه کند.

ترومای حاد

این تروما منعکس کننده پریشانی شدید یک فرد پس از یک واقعه ناگهانی است و واکنش شدیدی را در پی دارد. تصادف اتومبیل و مرگ ناگهانی عزیزان از رایج‌ترین دلایل ترومای حاد هستند.

ترومای مزمن

ترومای مزمن اغلب در اثر قرار گرفتن در معرض رویدادهای تکراری یا بلند مدت ایجاد می‌شود. خشونت خانگی، بی‌توجهی والدین به فرزندان و... مواردی هستند که بیش‌تر مبتلایان به ترومای مزمن با آن‌ها رو به رو بوده‌اند.

ترومای پیچیده

این نوع تروما می‌تواند از تجربه رویدادهای آسیب‌زای مکرر یا چندگانه که امکان فرار از آن وجود ندارد ایجاد شود. «حس به دام افتادن» از ویژگی‌های ترومای پیچیده است. این نوع تروما می‌تواند باعث ایجاد ناامنی در دنیای افراد شود و با احساس نظارت مداوم و آزاردهنده بر محیط پیرامون، هوشیاری بیش از حد، اضطراب و... همراه باشد.

ترومای ثانویه

این نوع از تروما در اثر قرار گرفتن در معرض رنج دیگران ایجاد می شود. پزشکان، روانشناسان، وکلا، پرستاران، اعضای خانواده و سایر کسانی که به نوعی با درد و رنج دیگران سر و کار دارند، در معرض ابتلا به این تروما هستند. با گذشت زمان، این افراد در معرض خطر «خستگی شفقت» قرار می‌گیرند؛ به نحوی که از تمرکز عاطفی روی افراد دیگر با هدف محافظت از خود در برابر اضطراب خودداری می‌کنند.

برای مطالعه نکات تکمیلی درباره تروما می‌توانید این مقاله را نیز در مورد تروما (trauma) مطالعه کنید.

انتقال تروما از کودکی به بزرگسالی

تجربه‌های نامطلوب دوران کودکی شامل طیف وسیعی از موقعیت‌های آسیب‌زا می‌شود. این آسیب‌ها به صورت مستقیم یا غیر مستقیم کودکان را تحت تاثیر قرار می‌دهند. گاهی در دوران رشد، قبل از این که کودک قادر به یادگیری مهارت‌های مقابله‌ای علیه آن‌ها باشد، بروز می‌کنند یا ممکن است روند رشد طبیعی روانی او را مختل کرده و منجر به مشکلاتی در آینده شوند.

از دست دادن پدر و مادر به دلیل مرگ یا طلاق، بی‌توجهی، سوء استفاده عاطفی، فیزیکی یا جنسی و... از مهم‌ترین آسیب‌هایی هستند که منجر به بروز تروما در کودکان خواهند شد. همیشه تروما بلافاصله پس از رویداد آسیب‌زا بروز نمی‌کند؛ بلکه در مواردی ممکن است ترومای بزرگسالی ناشی از آسیب‌های کودکی باشد. یعنی یک محرک بیرونی یا درونی در بزرگسالی موجب شود تاآسیب‌های پنهان ناشی از دوران کودکی آشکار شود. شناخت و تشخیص این نوع تروما اغلب پیچیده و زمان‌بر است و به ارزیابی‌های دقیق تخصصی نیاز دارد.

بنابراین لازم است با مشاهده علائم اولیه تروما در هر سنی، در اولین فرصت با یک مشاور متخصص صحبت کنید و مشاوره آنلاین روانشناسی و روانپزشکی یک راه آسان اما بسیار مفید برای بهره‌مندی از کمک بهترین پزشکان و کارشناسان روانشناسی است.

شما می توانید از پلتفرم های سلامت مثل «حال» مشاوره فردی آنلاین بگیرید.

آیا همه افراد تحت فشارهای عصبی به تروما دچار می‌شوند

همه کسانی که یک رویداد آسیب‌زا یا فشار عصبی را تجربه می‌کنند، دچار اثرات طولانی مدت و تروما نمی‌شوند. آمارها نشان می‌دهند حدود 20 درصد افرادی که در چنین شرایطی قرار می‌گیرند، با انواع و درجاتی از تروما مواجه خواهند شد.

تروما اغلب با رویدادهای مهمی مثل خشونت و تصادف همراه است. آن‌ها می‌توانند در پاسخ به رویدادهایی مثل سوء استفاده عاطفی مداوم یا بی‌توجهی در دوران کودکی ایجاد شوند. مهم‌تر از همه، این رویدادها تا حدی آسیب‌زا هستند که احساس امنیت فرد را تضعیف می‌کنند و این حس را در او به وجود می‌آورند که هر لحظه ممکن است فاجعه رخ دهد.

چنانچه از جمله افرادی هستید که در دوره‌ای از زندگی خود در معرض آسیب‌های جدی و خطرناک بوده‌اید، ممکن است به تروما دچار شوید. تشخیص تروما بسیار مهم است و گاهی با برخی از مشکلات جسمی یا روانی دیگر اشتباه گرفته می‌شود. بنابراین لازم است از راهنمایی مشاوران حرفه‌ای برای تشخیص و درمان آن‌ها کمک بگیرید. پلتفرم حال با ادرس https://haal.ir یک سامانه تخصصی سلامت آنلاین است که دسترسی شما را به بهترین مشاوران در حوزه‌های مختلف پزشکی و سلامت در نقاط مختلف کشور فراهم می‌کند.