فقر آهن و کم خونی مشکلات شایعی هستند که بسیاری از افراد با آن دست و پنجه نرم می کنند. یکی از عوامل اصلی این بیماری ها، مصرف مواد غذایی است که به طور مستقیم باعث تخلیه و کاهش سطح آهن موجود در خون می شوند. بدن انسان به مقدار کافی آهن نیاز دارد تا بتواند گلبول های قرمز خون را به درستی تولید کند و از این طریق اکسیژن را به تمام بافت های بدن برساند. کمبود آهن می تواند منجر به ضعف عمومی، خستگی مفرط و سایر عوارض جسمی و روحی گردد. بنابراین، تأمین آهن مورد نیاز بدن از طریق مصرف مواد غذایی مناسب امری بسیار ضروری و حیاتی است.
در ادامه این بخش از بهداشت و سلامت نمناک به معرفی غذاهایی برای افراد دچار کم خونی مضر هستند، می پردازیم. اگر شما نیز به این بیماری دچار هستید، تا انتهای این مطلب ما را همراهی نمایید.
میوه ها و سبزیجات سرشار از ویتامین هستند و هیچ میوه ای برای افراد دچار کم خونی مضر نیست. افراد دچار کم خونی می توانند برای جذب بهتر آهن از میوه های سرشار از ویتامین ث مانند پرتقال ، لیمو ، توت فرنگی ، طالبی و... استفاده کنند.
گرچه بسیاری از سبزیجات حاوی آهن هستند اما برخی از آنها به دلیل داشتن اگزالات برای افراد دچار کم خونی مناسب نیستند. محصولات غذایی دارای اسید اگزالیک، به راحتی می توانند در جذب آهن توسط بدن اختلال ایجاد کنند، از این رو افرادی که از کم خونی رنج می برند باید از مصرف چنین موادی اجتناب کنند و یا در حد امکان از مصرف همزمان آن ها با مواد غذایی داری آهن اجتناب کنند. بعضی از سبزیجات تیره و برگ سبز حاوی اگزالات که می توانند جذب آهن را مهار کنند عبارتند از:
ادویه ها یکی از بهترین طعم دهنده های غذایی هستند که بسیاری از آنها برای کم خونی مفید می باشند اما برخی از ادویه ها نیز مانع از جذب آهن شده و برای افراد دچار کم خونی مضر است، مانند:
نکته:
بهترین ادویه ها برای درمان کم خونی زیره ، مارچوبه و فلفل می باشد. زیره سرشار از آهن است و مصرف آن به افرادی دچار کم خونی و کمبود آهن هستند توصیه می شود.
بسیاری از آبمیوه ها و دم نوش ها برای افراد کم خون مفید است اما نوشیدنی هایی نیز وجود دارد که برای این افراد مضر است. نوشیدنی های دارای تانن و کافئین مانع جذب آهن می شود.
در صورتی که شما دچار کم خونی هستید باید از مصرف تمام مواد دارای تانن خودداری کنید و در صورت امکان بین مواد دارای تانن و مواد حاوی آهن در هنگام مصرف یک وقفه 3 الی 4 ساعته ایجاد کنید. مواد کافئین دارنیز در جذب آهن ایجاد اختلال می کند. نوشیدنی های مضر برای کم خونی عبارتند از:
گلوتن از خانواده ی پروتئین هاست که در برخی از غلات وجود دارد. برخی از افراد به گلوتن حساس هستند و دچار بیماری سلیاک می باشند. بیماری سلیاک یک بیماری گوارشی است که با اختلال در روده باعث کاهش جذب مواد مغذی از جمله آهن و فولات توسط روده می شود و در صورت عدم درمان فرد به تدریج دچار کم خونی می شود. افرادی که کم خونی دارند و یا به بیماری سلیاک دچار هستند از مصرف مواد غذایی دارای گلوتن باید اجتناب کنند. غلات مضر برای کم خونی عبارتند از:
یکی از منابع سرشار از آهن به خصوص برای گیاهخوران حبوبات هستند اما برخی از حبوبات و غلات و... دارای فیتیک اسید بوده و در پرسه جذب آهن در بدن اختلال ایجاد می کنند پس کسانی که به کم خونی مبتلا هستند باید از مواد غذایی دارای اسید فیتیک کمتر استفاده نمایند. حبوبات و برخی خوراکی های دارای فیتیک اسید عبارتند از:
نکته:خوردن خوراکی های سرشار از ویتامین C، می تواند فیتات را خنثی کند و جذب آهن را افزایش دهد.
مواد غذایی سرشار از کلسیم، اگر به همراه مواد غذایی آهن دار مصرف شوند از جذب آهن توسط بدن جلوگیری می کنند. از این رو افراد دچار کم خونی باید مواد غذایی دارای کلسیم را به هیچ عنوان به همراه مواد غذایی سرشار از آهن را، در یک بازه زمانی به صورت همزمان مصرف نکنند. لبنیاتی که نباید با مواد غذایی دارای آهن مصرف کنید، عبارتند از:
نکته:بهترین راهکار برای مقابله با کم خونی، مصرف لبنیات چند ساعت قبل یا بعد از وعده های غذایی غنی از آهن است.
آجیل ها و دانه ها مانند پسته ، کنجد، تخم کدو حلوایی و فندق مقدار زیادی آهن دارند اما همه دانه ها برای کم خونی مفید نیستند، برخی دانه ها مانند بادام زمینی دارای تانن و اسید اگزالیک بوده که از جذب آهن جلوگیری می کنند.
برخی از مواد غذایی برای افراد دچار کم خونی مضر بوده و مانع از جذب آهن می شوند این مواد غذایی عبارتند از:
تخم مرغ حاوی پروتئینی به نام فسویتین است که مقدار زیادی آهن را به هم متصل می کند و از جذب آهن از غذا های دیگر جلوگیری می کند. برای آزادسازی آهن همراه تخم مرغ آب نارنج بخورید.
سویا دارای «فیتات» بوده که این ترکیب مانع جذب آهن می شود بنابراین مصرف توأم سویا با منابع گوشتی، عادت غذایی غلطی است.