زردی چشم و پوست از مهمترین نشانههای بیماری زردی یا یرقان است که در هر دو گروه سنی نوزادان و بزرگسالان مشاهده میشود. این بیماری اغلب ناشی از اختلالات و مشکلات کبدی میباشد. بروز زردی در پوست و چشمها به دلیل تجمع بیلیروبین در خون است که معمولاً نشاندهنده وجود یک بیماری زمینهای در بدن فرد است. تشخیص به موقع و درمان مناسب این شرایط پزشکی از اهمیت بالایی برخوردار است.
بیلی روبین رنگدانه ای زرد رنگ است که وقتی گلبول های قرمز قدیمی تجزیه می شوند ایجاد خواهد شد. این رنگدانه توسط کبد ساخته و ترشح می شود و قبل از آنکه از طریق مدفوع دفع شود به روده کوچک راه میابد.
زردی چشم ها و پوست در نوزادان عارضه ای غیر معمول نیست و دربین آن ها متداول است. این بیماری در بسیاری از موارد علامت خطر نداشته و نیاز به درمان ندارد چرا که در نوزادان اغلب طی دو هفته پس از تولد از بین می رود.
کبد مادر بیلی روبین را برای نوزاد پردازش می کند و پس از تولد این امر به عهده کبد خود نوزاد می باشد اما ممکن است طی چند روز اول تولد مقدار کمی بیلی روبین پردازش شود که به زردی نوزاد ختم خواهد شد.
تغذیه با شیرمادر نیز می تواند در این امر همکاری داشته باشد و همچنین مصرف مقادیر زیاد غذاهای سرشار از کاروتن مانند هویج ، کدو و سیب زمینی شیرین توسط مادر شیرده نیز ممکن است باعث زردی برگشت پذیر چشم ها شود.
با این وجود لازم است در صورت مشاهده زردی چشم ها و پوست به پزشک مراجعه کنید تا از وضعیت و میزان بیلی روبین نوزاد مطلع شوید. در صورت بالا بودن سطح بیلی روبین با درمان زودرس می توان خطر عوارض آن را کاهش داد.
در کودکان و بزرگسالان نیز زردی چشم و پوست می تواند به دلیل بیماری های جدی کبدی و یا انسداد مجاری صفراوی باشد. مجاری صفراوی، صفرا را به دستگاه گوارش منتقل کرده تا با مدفوع دفع شود.
مشکلات کیسه صفرا، لوزالمعده، پانکراس و یا سنگ کیسه صفرا باعث انسداد مجاری صفراوی شده و زردی پوست و چشم را ایجاد می کند . علاوه براین ، بیماری های جدی کبدی مانند هپاتیت و سیروز را به همراه خواهد داشت.
برخی از اختلالات خونی از جمله کم خونی همولیتیک به دلیل تخریب غیر طبیعی گلبول های قرمز ایجاد شده که با افزایش سطح تولید بیلی روبین باعث زردی می شود. در صورت تشخیص زودرس این بیماری درمان آسان داشته و از نارسایی کبدی پیشگیری می کند.
زردی چشم ممکن است علائم دیگری نیز داشته باشد که بسته به بیماری های زمینه ای و وضعیت آن متفاوت می باشند. در کودکان و نوزادان علائمی که ممکن است به همراه زردی رخ دهند ، عبارتند از :
عوارض احتمالی زردی چشم در نوزادان می تواند به یک عارضه جدی اما نادر به نام کرنیکرتوس ( نوعی آسیب مغزی ) منجر شود که علائم آن عبارتند از آنچه در ادامه ی این بخش از سلامت نمناک عنوان شده است :
سایر نکات :
شما می توانید با مراقبت های منظم و پیروی از برنامه های درمانی خود و کودکتان عوارض احتمالی زردی چشم را به حداقل برسانید.