تزریق واکسن آنفولانزا هر ساله برای افرادی که بیماری های زمینه ای دارند امری بسیار حیاتی و ضروری محسوب میگردد. این افراد به دلیل داشتن شرایط پزشکی خاص، در معرض خطر ابتلا به عوارض شدید ناشی از آنفولانزا قرار دارند و تزریق واکسن میتواند از آنها در برابر این خطرات محافظت نماید. با این حال، برای برخی دیگر از افراد، تزریق این واکسن ممکن است مضر و مناسب نباشد و باید از آن اجتناب ورزند. در این موارد، توصیه میشود که افراد قبل از هر اقدامی، با پزشک خود مشورت نموده و نسبت به تجویز و تزریق واکسن تصمیم گیری نمایند.
در این بخش از بهداشت و سلامت نمناک اطلاعاتی را در مورد این که چه کسانی باید واکسن آنفولانزا استفاده کنند و چه کسانی نباید این کار را انجام دهند، با شما صحبت می کنیم و نکاتی را یادآور خواهیم شد.
پیشنهاد ما این است که همه افراد از نوزادان شش ماه به بالا تا هر سنی سالانه واکسن آنفولانزا استفاده کنند. این واکسن مخصوصاً برای افرادی که بیماری های زمینه ای دارند و در معرض سختی های جدی آنفولانزا هستند، مهم تر است.
بعد از تزریق واکسن آنفولانزا پس از دو هفته بدن شروع به تولید آنتی بادی می کند. این آنتی بادی ها در برابر عفونت ناشی از ویروسی که واکسن بر اساس آن ساخته شده در بدن مصونیت ایجاد می کند.
واکسن های چهار ظرفیتی یا چهارگانه (quadrivalent) حاوی دو ویروس آنفولانزای نوع A یعنی ویروس H1N1 و ویروس H3N2 و دو ویروس آنفولانزای نوع B هستند که در برابر 4 ویروس مختلف آنفولانزا مصونیت ایجاد می کنند.
نوع دیگری از واکسن های آنفولانزای تولید شده سه ظرفیتی یا سه گانه (trivalent) هستند و از بدن در برابر سه نوع ویروس مختلف آنفولانزا (دو ویروس آنفولانزای نوع A ویروس H1N1 و ویروس H3N2 و یک ویروس آنفولانزای نوع B ) محافظت می کنند. این واکسن ها پاسخ قوی تری در بدن ایجاد می کنند و برای افراد 65 سال و بالاتر طراحی شده اند.
انواع مختلفی واکسن آنفولانزا وجود دارند اما این واکسن ها نسبت به یکدیگر برتری خاصی نداشته و فاقد اولویت بندی هستند:
واکسن آنفولانزای سه ظرفیتی با سوزن به همراه ماده یاور یا ادجوانت (adjuvant) مناسب برای افراد 65 سال و بالاتر، مواد یاور قابلیت آنتی ژنی ندارند اما در ترکیب با واکسنها سبب تحریک سیستم ایمنی و افزایش پاسخ آن به آنتی ژن موجود در واکسن می شوند و پاسخ ایمنی سریع و قوی ایجاد می کنند.
واکسن آنفولانزا چهار ظرفیتی با استفاده از ویروس های رشد یافته درون تخم مرغ مانند آفلوریا چهار ظرفیتی، فلوریکس چهار ظرفیتی، فلولاول چهارظرفیتی و فلوزون چهار ظرفیتی تولید می شوند و برای گروه های سنی مختلف، واکسن های متفاوتی وجود دارد.
واکسن سلولی آنفولانزا چهار ظرفیتی (Flucelvax Quadrivalent) که برای افراد بالای 4 سال مناسب است زیرا حاوی ویروس رشد یافته در کشت سلولی (بدون تخم مرغ) می باشد.
واکسن آنفلوآنزا چهار ظرفیتی نوترکیب (Flublok Quadrivalent) که بدون تخم مرغ و برای افراد بالای 18 سال مناسب است.
واکسن آنفولانزا چهار ظرفیتی به همراه مواد یاور برای افراد 65 سال و بالاتر مناسب است.
واکسن آنفولانزا با دوز بالا برای افراد 65 سال و بالاتر مناسب است.
تزریق واکسن آنفولانزا برای همه سنین ( از 6 ماهگی به بعد ) توصیه شده است. همه افراد می توانند واکسن را متناسب با سن شان تزریق کنند. واکسن های آنفولانزا به صورت غیر فعال هم وجود دارند که برای کودکان زیر شش ماه هستند. بعضی از واکسن ها فقط برای جوانان توصیه می شود. مثلاً واکسن آنفولانزای RIV برای سنین 18 سال به بالا مناسب است.
خانم های باردار و افرادی که بیماری های زمینه ای دارند، حتما باید تزریق واکسن آنفولانزا را انجام دهند.
اکثر افرادی که به چیزهایی مثل تخم مرغ آلرژی دارند، هم باید واکسن آنفولانزا بزنند.
هر فردی با توجه به سنی که دارد و بسته به شرایط جسمی خود میتواند اجازه تزریق یا عدم تزریق واکسن آنفولانزا را از پزشک متخصص دریافت کنید اما در این بین افرادی هستند که به دلیل شرایط خاص جسمی واکسن برایشان بیشتر تاکیید می شود مثل:
افراد با شرایط زیر قبل از استفاده از تزریق واکسن آنفولانزا باید با درمانگر خود صحبت کنند.
زمانی که ظرفیت واکسن محدود باشد، معمولاً تمرکز باید روی افرادی قرار بگیرد که برای استفاده از این واکسن در اولویت هستند که شامل موارد زیر می باشد:
نکته:واکسن تزریقی از 6 ماهگی به بعد و واکسن استنشاقی (به صورت اسپری بینی) پس از 4 سالگی میتواند مورد استفاده قرار گیرد.
در مطلب وقت هایی که نباید واکسن آنفولانزا زد! در مورد باید نبایدهای تزریق واکسن آنفولانزا کامل گفتیم و در ادامه هم به برخی موارد مهم اشاره شده است که شامل:
در آغاز فصل پاییز و قبل از شیوع آنفولانزا واکسن باید تزریق گردد، بدن به 2 هفته زمان نیاز دارد تا آنتی بادی تولید کرده و از شخص در برابر بیماری محافظت کند سازمان پیشگیری و کنترل بیماری های آمریکا زدن واکسن پیش از پایان ماه اکتبر یا آغاز ماه آبان را توصیه می کند. کودکانی که به دو دوز مختلف از واکسن نیاز دارند باید زودتر واکسینه شوند. چرا که لازم است بین تزریق دو دوز واکسن 4 هفته فاصله باشد.
دریافت واکسن در تیر ماه و مرداد ماه می تواند از میزان اثر بخشی آن در طول فصل شیوع بیماری به خصوص در میان افراد مسن تر بکاهد.
بعد از واکسیناسیون، دوهفته زمان نیاز است تا آنتی بادی ها شروع به تولید کرده و از بدن در برابر عفونت ناشی از ویروس آنفولانزا حفاظت کنند.
میزان اثر بخشی واکسن آنفولانزا هر سال و از فصلی به فصل دیگر متفاوت بوده و به عوامل مختلفی مانند سن، وضعیت سلامتی فردی که واکسن را دریافت کرده و جور بودن یا مطابقت واکسن با ویروس بستگی دارد. اگر واکسن آنفولانزا به خوبی در چرخه ویروس های آنفولانزا قرار گیرد، خطر ابتلا به بیماری را 40 الی 60 درصد کاهش می دهد.
ابتلا به بیماری آنفولانزا حتی بعد از دریافت واکسن آنفولانزا، وجود دارد. دلایل زیر سبب احتمال ابتلا به بیماری با وجود دریافت واکسن می شود:
برخی از افرادی که واکسینه می شوند اما به دلایل بالا مجددا به آنفولانزا مبتلا می شوند، شدت بیماری در آنها به اندازه قبل نخواهد بود. تزریق واکسن آنفولانزا، میزان مرگ و میر، احتمال بستری شدن در بخش مراقبت های ویژه ICU، مدت زمان بستری در ICU و به طور کلی در بیمارستان را کاهش می دهد. واکسن آنفولانزا خطر بستری شدن کودکان در بخش مراقب ویژه، را 74٪ کاهش می دهد.