دنیای سلامتی

بررسی علل، نشانه ها و درمان ولولوس + راهکارهای پیشگیری از پیچ خوردگی روده

ولولوس روده یا پیچش غیرطبیعی روده، یک وضعیت پزشکی خطرناک است که با انسداد روده مشخص می‌شود. در این بیماری، قسمتی از روده به طور غیرطبیعی پیچ خورده و باعث بسته شدن مسیر عبور محتویات روده می‌گردد. این وضعیت، نیاز به مراقبت و درمان پزشکی فوری دارد و در صورت عدم درمان به موقع، می‌تواند عواقب جدی و حتی تهدیدکننده‌ی حیات داشته باشد. بنابراین در صورت مشاهده‌ی هرگونه نشانه‌ی ولولوس روده، ضروری است که فرد هرچه سریع‌تر با پزشک متخصص مشورت نموده و تحت معاینه و درمان قرار گیرد.

پیچ خوردگی غیر طبیعی در بخشی از روده بزرگ یا کوچک که ممکن است منجر به انسداد روده و عوارض شدید شود. این بیماری جدی است و نیازمند تشخیص و درمان سریع می‌باشد. در این مقاله، علائم و نشانه‌های این بیماری در کودکان و بزرگسالان و همچنین درمان آن ارائه خواهد شد.

ولولوس روده چیست ؟

همانطور که گفته شد ، ولولوس پیچ خوردگی غیر طبیعی در بخشی از روده کوچک و بزرگ است که باعث انسداد روده و قطع جریان خون به آن خواهد شد که در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع این بیماری ، قسمتی از روده خون کافی دریافت نکرده و عملکرد آن مختل خواهد شد . ولولوس روده کوچک معمولا در نوزادان و کودکان رخ می‎ دهد و وقوع آن در بزرگسالان نادر است . ولولوس روده بزرگ در بزرگسالان رخ می ‎دهد و به عنوان یک ولولوس سیگموئید شناخته خواهد شد.

عللولولوس روده

ولولوس روده کوچک در نوزادان غالبا به دلیل ناهنجاری رخ می ‎دهد و ناهنجاری زمانی رخ می ‎دهد که مشکلی در نحوه شکل گیری روده ها باعث پیچ خوردگی اشتباه آن در جای نادرستی از شکم نوزاد شود که این امر در نهایت باعث پیچیده شدن و انسداد روده ها می شود .

علل بروز ولولوس سیگموئیدی در بزرگسالان عبارتند از:

•  چسبندگی های شکمی که بعد از عمل، آسیب یا عفونت ایجاد می ‎شود.
•  بیماری های روده بزرگ مانند بیماری هیرشپرونگ
•  عدم اتصال روده بزرگ به دیواره شکم
•  وجود اتصال باریک در پایه روده بزرگ
•  یبوست مزمن
•  بارداری 

عوامل خطر دخیل در بروز ولولوس سیگموئید شامل موارد زیر است :

•  مرد بودن
•  سن بالای 60 سال
•  زندگی طولانی مدت در خانه سالمندان و یا سایر مراکز مراقبتی
•  ولولوس معمولا به دلیل شرایط اساسی با مشکلات جسمی رخ می ‎دهد.
•  در برخی موارد نیز بروز این بیماری بدون وجود هیچ گونه دلیلی خواهد بود. 

علائم ولولوس روده

علائم بیماری ولولوس به طور ناگهانی و با شدت بالایی بروز پیدا می ‎کند ، بنابراین فرد بیمار به منظور ارزیابی سریع به اورژانس منتقل خواهد شد .

علائم بیماری ولولوس شامل موارد زیر است :

•  درد و ناراحتی در شکم
•  استفراغ مایعی سبز رنگ
•  حالت تهوع
•  مدفوع خونین
•  یبوست 

علائم ولولوس در نوزادان نیز عبارتند از :

•  گریه های بی دلیل
•  احساس درد در پاها
•  بی حالی
•  ضربان قلب و تنفس سریع

گاهی اوقات نیز ممکن است ولولوس در نوزادان بدون هیچ گونه علائم خاصی بروز پیدا کند .

در این گونه موارد ممکن است کودک به ولولوس متناوب دچار شده باشد که در این وضعیت علائم به صورت دوره ای عود کرده و به خودی خود از بین می ‎رود .

عوارض ولولوس روده

چنانچه در بخش سلامت نمناک گفته شده است در صورتی که درمان بیماری ولولوس به تاخیر بیفتد ، ممکن است با عوارض مختلفی همراه باشد که این عوارض ، عبارتند از:

•  عفونت شدید خونی به نام سپسیس
•  اختلال سوء جذب به نام سندروم روده کوتاه، که از فقدان روده کوچک ناشی می‎ شود.
•  عفونت شکم ، معروف به پرتونیت ثانویه
•  عدم درمان به موقع این بیماری ، همچنین ممکن است تهدید کننده زندگی فرد نیز باشد . 

پیش گیری ولولوس روده

انجام اقداماتی نظیر موارد زیر به پیشگیری از بروز بیماری ولولوس در شما جلوگیری خواهد کرد :

•  اجتناب از خوردن وعده های غذایی حجیم و سنگین
•  مصرف مواد غذایی سرشار از فیبر ( به منظور جلوگیری از بروز یبوست)
•  خودداری از خوردن غذاهای تند و سرخ شده
•  نوشیدن آب زیاد به منظور نرم شدن مدفوع و جلوگیری از بروز یبوست 

تشخیص ولولوس روده

تشخیص به موقع بیماری ولولوس به درمان موفقیت آمیز آن کمک خواهد کرد .

پزشک به منظور تشخیص این بیماری سوالات مختلفی در رابطه با تاریخچه پزشکی به عمل خواهد آورد و همچنین ممکن است پزشک ، انجام آزمایش های مختلفی را برای بیمار تجویز کند که این آزمایشات عبارتند از :

•  آزمایش خون
•  آزمایش مدفوع به منظور بررسی وجود خون در آن
•  آزمایش اشعه ایکس به منظور معاینه ناحیه تحتانی و فوقانی شکم
•  سی تی اسکن به منظور معاینه ناهنجای های شکم
•  سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر 

درمان ولولوس روده

بیماری ولولوس نیازمند درمان سریع و در برخی موارد انجام عمل جراحی است. در حین عمل جراحی ، پزشک برش کوچکی در دیواره شکمی در نزدیکی محل پیچ خوردگی ایجاد کرده و آن را برطرف خواهد کرد. به این ترتیب جریان خون به ناحیه مورد نظر بازگردانده خواهد شد. در صورتی که بخشی از روده به دلیل وجود پیچ خوردگی ، از جریان خون بی بهره بماند ، پزشک قسمت مورد نظر را از ناحیه شکمی خارج خواهد کرد و در برخی موارد ممکن است حتی پزشک دو انتهای دیواره شکم را به روده وصل ‎کند.

در صورتی که فرد به استوما احتیاج داشته باشد ، مدفوع از طریق دهانه ها به درون یک کیسه کولوستومی عبور می‎کند. این وضعیت ممکن است دائمی و یا موقتی باشد و همچنین ممکن است در برخی موارد پزشک مجبور به خارج کردن آپاندیس بیمار شود .