مشکلات ناشی از کمبود و مصرف بیش از حد مواد معدنی در بدن

مواد معدنی روی و مس از جمله عناصر ضروری و حیاتی برای عملکرد صحیح و سالم بدن انسان محسوب می‌شوند. با این حال، میزان مصرف مناسب و متعادل هر یک از این دو ماده معدنی اهمیت فراوانی دارد. کمبود مس و همچنین مصرف بیش از حد روی می‌تواند پیامدهای نامطلوبی برای سلامت فرد به همراه داشته باشد. از این رو، ضروری است که میزان دریافت این مواد معدنی توسط بدن به دقت کنترل و تنظیم گردد تا از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری شود.

ارتباط کمبود مس در بدن با مصرف بیش از حد روی

بدن انسان تنها به مقدار اندکی از ماده معدنی روی (زینک) نیاز دارد، اما همین مقدار کم از این ماده معدنی دارای فواید متعددی است. روی نقش اساسی در عملکرد سیستم ایمنی، رشد و تقسیم سلولی، التیام زخم، بهبود هضم و حتی کاهش خطر ابتلا به بیماری کووید-19 ایفا می‌کند. با وجود اینکه روی برای بدن مفید است، مصرف بیش از حد آن می‌تواند عوارض متعددی را به دنبال داشته باشد که در این بخش از بهداشت و سلامت نمناک به آنها اشاره خواهیم کرد.

مصرف بیش از حد روی چه عوارضی دارد؟

اگرچه بدن ما به طور طبیعی روی تولید نمی کند، اما بیشتر افراد می توانند مقدار مورد نیاز این ماده را با خوردن یک رژیم غذایی متنوع دریافت کنند. برخی از غذا های سرشار از روی عبارتند از:گوشت، لوبیا، آجیل، شیر و مرغ.

اگر مقدار مناسب روی روزانه را دریافت نمی کنید؛ این ماده به شکل یک مکمل غذایی نیز وجود دارد. در کنار فواید مصرف روی؛ به این نکته توجه کنید که، مصرف بیش از حد آن می تواند عواقب خطرناکی نیز به همراه داشته باشد که عبارت است از:

تب
خستگی
دل‌درد
حالت تهوع و استفراغ
توهم
کم خونی
سرفه
اختلال در دستگاه سیستم ایمنی
افزایش خطر ابتلا به سرطان پروستات
کاهش قدرت بویایی
اسهال
تغییر طعم و احساس طعم فلز در دهان
خواب‌آلودگی
سرگیجه
سردرد
از کف دادن تناسب عضلانی

اما این موارد تنها عارضه زیاده روی در مصرف روی نیست و چنانچه در ادامه کامل توضیح خواهیم داد، کمبود مس در بدن جزو اثرات منفی مهم زیاده روی در مصرف روی محسوب میشود.

کاهش میزان مس در بدن، عارضه مهم مصرف زیاد روی

افزودن بیش از حد مکمل روی به رژیم غذایی می تواند منجر به کمبود مس در بدن شود.روی و مس برای جذب در معده رقابت می‌ کنند و معمولا روی؛ موفق خواهد شد و در نتیجه، مس جذب نمی شود و همینطور نسبت بیش از حد مس می تواند منجر به مشکلات خطرناکی شود.

علائم مسمومیت مس می تواند شامل سر درد، حالت تهوع، اسهال و افسردگی و غیره باشدو در نتیجه؛ تعادل این دو ماده معدنی برای داشتن یک حال خوب الزامی است.

علائم پایین بودن سطح مس

مس درحالت عادی به شما انرژی می دهد، به رشد مغز و بافت آن و تولید گلبول های قرمز خون کمک می کند و ضربان قلب و فشار خون را تنظیم کرده و باعث بهبود عملکرد صحیح سیستم عصبی شده و به حفظ متابولیسم سالمِ بدن کمک خواهد کرد.

اگر چه بسیاری از افراد مقدار توصیه شده مس را در رژیم غذایی خود دریافت نمی کنند، اما کمبود مس بسیار نادر است و برای افراد کمی چنین اتفاقی خواهد افتاد. با این حال، افرادی که دچار کمبود این ماده معدنی می شوند، به سرعت متوجه علائم خواهند شد.

علائم خفیف کمبود مس شامل؛ خستگی، ضعف عضلانی، هیپوپیگمانتاسیون (لکه های پوستی به دلیل از دست دادن رنگدانه)، نازک شدن یا سفید شدن زودرس مو و حساسیت به سرما است.

علائم جدی‌ تری که با کمبود مس در طولانی ‌مدت مرتبط است، شامل استخوان‌ های ضعیف یا شکننده، نقص ‌های شناختی مانند مشکلات یادگیری و حافظه، عدم هماهنگی هنگام راه رفتن و حتی از دست دادن بینایی است.برخی از کارشناسان معتقدند که کمبود مس ممکن است در بیماری آلزایمر هم نقش داشته باشد.

نکات مهم برای مبتلایان به کمبود مس

مکمل های روی را فقط در صورتی مصرف کنید که پزشک شما توصیه کرده باشد.

اضافه کردن بیش از حد روی در رژیم غذایی با مصرف مکمل ها، خطر ابتلا به علائم کمبود مس را افزایش می دهد؛ بنابراین از مکمل استفاده نکنید، مگر این که مشخص شود رژیم غذایی شما حاوی روی کمی است یا کمبود آن تأیید شده باشد. ایجاد تعادل کامل بین دو ماده معدنی کمیاب مس و روی برای جلوگیری از مشکلات در بدن؛ بسیار ضروری است.

افراد مبتلا به بیماری سلیاک، بیماری منکس یا دارای سوء تغذیه، بیشتر در معرض خطر ابتلا به کمبود مس می باشند. برای زنان باردار، گیاهخواران و افراد مبتلا به سلول داسی شکل یا بیماری های گوارشی نیز ممکن است به دلایل مختلف دوز های بالای مکمل روی تجویز شود و به همین دلیل این افراد باید مراقب کمبود مسِ بدن خود باشند. در نهایت توصیه می شود که قبل از افزودن مکمل های روی یا مس به رژیم غذایی روزانه خود؛ با یک متخصص مشورت کنید.