در نتیجه قطع جریان خون در مویرگ های بخشی از سلولهای چشایی، گیرندههای حسی بر روی زبان از کار میافتند و این منجر به بروز اختلالی به نام سکته حس چشایی میگردد. در این وضعیت، فرد قادر به درک و تشخیص طعمهای مختلف نخواهد بود، زیرا محرومیت از خونرسانی کافی به سلولهای مسئول حس چشایی، باعث از کارافتادن آنها و در نتیجه اختلال در عملکرد حس چشایی خواهد شد.
حس چشایی یکی از انواع حواس پنجگانه است که امکان تشخیص مزه غذاها را فراهم می کند. این حس نقش اساسی در لذت بردن افراد از خوردن غذاها را ایفا می کند. طعم مواد غذایی از طریق گیرنده های چشایی در سطح فوقانی زبان دریافت و توسط سلول های مغز درک می شود. اختلال در حس چشایی سبب می شود افراد نتوانند به درستی مزه غذاها را تشخیص دهند، که به این حالت سکته حس چشایی گفته می شود. با این بخش از بهداشت و سلامت نمناک همراه شوید تا بیشتر بدانید اختلال حس چشایی چه علتی دارد و از نظر طب سنتی راه درمانی هم برای بهبود این عارضه وجود دارد یا خیر؟ حس چشایی یکی از مهم ترین حواس در تجربه لذت خوردن غذاها است و اختلال در آن می تواند تأثیر قابل توجهی بر کیفیت زندگی افراد داشته باشد. بنابراین، شناخت علل و درمان های احتمالی این اختلال می تواند به بهبود سلامت و رفاه عمومی کمک کند.
اختلال و سکته حس چشایی دلایل گوناگونی دارد که عبارتند از :
متوقف شدن خونرسانی مویرگی به قسمتی از سلول های بویایی و چشایی سبب ایجاد سکته در این حواس می شود که نوع دائمی آن به طور کامل برگشت پذیر نیست و کمتر به درمان های سنتی و مدرن پاسخ مثبت می دهد.
زیاده روی در مصرف غذاهای سرد بویژه توسط افراد سردمزاج سبب اختلال گیرنده های حسی می شود. مصرف طولانی مدت غذاهایی با مزاج سرد سبب افزایش غلظت مواد در مویرگ های مجاور گیرنده های حسی می شود. سردی این مواد غذایی در مدت طولانی موجب رسوب مواد غلیظ و افزایش گرفتگی های مویرگی می شود که اغلب به دنبال یک استرس یا تنش خود را در قالب ناتوانی در حس بویایی یا چشایی در فرد نشان می دهد.
افزایش مواد غلیظ یا بلغمی در اثر ناسازگاری برخی مواد غذایی یا دارویی در مویرگ های خونرسان به سلول های چشایی و بویایی ایجاد می شود و موجب تنگی یا گرفتگی این عروق و ناکارآمدی گیرنده های حسی و به دنبال آن از کار افتادن سلول های حسی روی زبان یا داخل بینی می شود.
از دیگر علل اختلال در حس بویایی ضربات مغزی و انواعی از سکته ها بخصوص سکته مغزی می باشد که می تواند قسمتی یا کل گیرنده های زبان یا بینی را به صورت موقت یا دائم ناکارآمد کند.
از نظر طب سنتی افراد خشک مزاج و لاغر معمولا حس بویایی و چشایی قوی تری دارند اما اگر خشکی به حد افراط برسد باز هم حواس کند خواهد شد. تری مزاج و سردی مزاج فرآیند ادراک حواس را دچار اختلال می کنند بنابراین افراد سرد مزاج بویایی و چشایی ضعیف تری دارند. گرم مزاج ها نیز نسبت به سردمزاج ها بویایی و چشایی بهتری خواهند داشت.
مصرف موادغذایی داغ، به جوانه های چشایی موجود در روی زبان آسیب می رساند و سبب اختلال در درک طعم غذاها می شود پس از مصرف غذاها و نوشیدنی های داغ خودداری کنید.
پس از ورزش کردن حس بویایی افزایش پیدا می کند و حس چشایی نیز قوی تر می شود پس هر روز نیم ساعت ورزش کنید تا هم سالم بمانید و هم حس بویایی و چشاییتان قوی شود.
کم آبی بدن و خشکی دهان سبب می شود حس بویایی و چشایی مختل شود، وجود آب کافی در بدن کمک می کند تا از طعم و بوی غذاها لذت ببرید پس حداقل 8 لیوان آب در طول شبانه روز بنوشید.
حس بویایی و چشایی افراد سیگاری به مراتب پایین تر از بقیه افرادی است که سیگار نمی کشند پس دخانیات مصرف نکنید. عادت به استعمال سیگار، قلیان، مصرف الکل می تواند سبب اختلال گیرنده های حسی شود.
خشکی هوا سبب کاهش حس چشایی و بویایی می شود و بر طعم و بوی غذاها اثر دارد پس اگر در مناطق با آب و هوای خشک زندگی می کنید، از دستگاه بخور استفاده کنید.
کمبود روی سبب کاهش احساس مزه و طعم غذاها در بسیاری از افراد می شود بنابراین از پزشک در مورد عوارض کمبود روی در بدن سوال کنید و اگر پزشک تشخیص کمبود روی داد از رژیم غذایی سرشار از روی استفاده کنید.
همانطور که گفتیم مصرف مداوم مواد غذایی سرد سبب کاهش حس بویایی و چشایی می شود پس هر مزاجی که دارید، برای رهایی از مشکلات مصرف غذاهایی با طبع سرد آنها را به همراه مواد غذایی مصلح آن میل کنید مصرف سماق و آب نارنج با انواع گوشت می تواند از غلظت و سردی آن بکاهد.
پرخوری، ریزه خواری در طول روز سبب کاهش حس چشایی می شود. هنگامی که گرسنه می شوید، حس بویایی و چشایی شما بسیار بالاست پس در خوردن زیاده روی نکنید و زمان گرسنگی که حس بویایی و حس چشایی تحریک می شود، از طعم و بوی غذا لذت کافی را ببرید.
برخی از مشکلات مانند آلرژی ها، مصرف برخی داروها، دلایل ژنتیکی و یا مشکلات پزشکی دیگر ممکن است بر کاهش حس بویایی و چشایی تاثیر بگذارند. پس اگر دچار کاهش حس چشایی و بویایی شدید، با پزشک مشورت کنید.